زمانیکه شما با درد پاشنه پا مواجه هستید پاشنه پای شما دچارآسیب دیدگی شده است در گذشته همه فکر می کردند که خار پاشنه بر اثر التهاباتی در زیر پاشنه نزدیکی اتصالات کف پا که از پاشنه پا به قسمت جلوی پا امتداد دارد ایجاد می شده. اما اکنون محققین معتقدند درد پاشنه پا ناشی از آسیب دیدگی تاندون های کف پا است. اغلب رسوبات کلسیم در پاشنه پا را می توان با اشعه ایکس مشاهده کرد به دلیل اینکه اشعه ایکس تصاویری از کنار می گیرد. رسوبات کلسیم مانند یک جراحت نشان داده می شود و در صورتیکه همه کف پا را فرانگرفته باشد کمتر قابل مشاهده است. جراحات استخوانی یا خار پاشنه دلیل اصلی پاشنه پا درد نیست، حدود 30 درصد از مردم دچار این جراحات هستند و فقط تعداد کمی از افراد از درد آن شکایت دارند. این شکایت اغلب وقتی است که افراد دچار درد در پاشنه پا بدون هیچ گونه جراحتی باشند مشکل اصلی که باعث درد پاشنه پا می شود، بروز التهابات در کف پا است. بیماری خار پاشنه پا اگر چه عوارض شدیدی بجز درد و ناراحتی ندارد اما این درد ممکن است منجر به ناتوانی بیماری شود از اینرو باید سریعا نسبت به درمان خار پاشنه پا اقدام کرد.

خارپاشنه پا چیست؟

 در صورت به تأخیر افتادن درمان این التهاب یا از بین نرفتن خار پاشنه پا، بدن این بافت نرم آسیب دیده و ضعیف را با استخوان ترمیم می‌کند. معمولاً رباط صدمه دیده با فعالیت فیبروبلاستی ظرف دست‌کم شش هفته التیام خواهد یافت. اگر زخم پس از گذشت این مدت همچنان باقی ماند یاخته‌های استخوان‌ساز به آن ناحیه فرستاده می‌شوند. یاخته‌های استخوان‌ ساز تشکیل استخوان می‌دهند و نتیجه نهایی پدید آمدن استخوان (انباشت نمک‌های کلسیم در بافت) درون رباط کف پا یا در زائده پاشنه است. این شکل‌گیری‌های استخوانی به خار پاشنه معروف هستند.

pa1

زمانیکه شما با درد پاشنه پا مواجه هستید پاشنه پای شما دچار آسیب دیدگی شده است درگذشته همه فکر می کردند که خار پاشنه براثرالتهاباتی در زیر پاشنه نزدیکی اتصالات کف پا که ازپاشنه پا به قسمت جلوی پا امتداد دارد ایجاد میشده. اما اکنون محققین معتقدند درد پاشنه پا ناشی ازآسیب دیدگی تاندون های کف پا است. اغلب رسوبات کلسیم در پاشنه پا را می توان با اشعه ایکس مشاهده کرد به دلیل اینکه اشعه ایکس تصاویری از کنار می گیرد. رسوبات کلسیم مانند یک جراحت نشان داده میشود و در صورتیکه همه کف پا را فرانگرفته باشد کمتر قابل مشاهده است. جراحات استخوانی یا خارپاشنه دلیل اصلی درد پاشنه پا نیست، حدود 30 درصد از مردم دچار این جراحات هستند و فقط تعداد کمی از افراد از درد آن شکایت دارند. این شکایت اغلب وقتی است که افراد دچار درد پاشنه پا بدون هیچ گونه جراحتی باشند مشکل اصلی که علت درد پاشنه پا میشود. بروز التهابات در کف پا است. این بیماری اگر چه عوارض شدیدی بجز درد و ناراحتی ندارد اما این درد ممکن است منجر به ناتوانی بیماری شود از اینرو باید سریعا نسبت به درمان خار پاشنه پا اقدام کرد. این بیماری راههای درمان متعددی دارد، پزشک با توجه به شرایط شما بهترین درمان قطعی را تجویز خواهد کرد.

علائم

علائم خار پاشنه  معمولاً در ابتدا درد خار پاشنه را زیر پاشنه در صبح یا پس از استراحت حس خواهید کرد.
• درد پاشنه با برداشتن نخستین گام‌ها تشدید می‌شود و با انجام فعالیت به موازات گرم شدن بهبود می‌یابد.
• با لمس کردن ناحیه حساس، برآمدگی استخوانی ملتهبی را حس خواهید کرد.
همگام با وخیم‌تر شدن التهاب رباط کف پا و رشد خار پاشنه، زمان‌های بیشتری متحمل درد خواهید شد.

علت

در اصل، خار پاشنه پا یک آسیب ناشی از فشار مشابه بیماری آرنج تنیس بازان است که با وارد شدن فشار یا وزن بیش از حد بر تاندون ایجاد می شود و یک نیروی کششی در جایی که تاندون به پاشنه متصل شده ایجاد می شود. تحمیل وزن بر پاشنه در فعالیت هایی مثل دویدن یا پرش علت خار پاشنه پا است .

علت خار پاشنه و درد پاشنه پا عمدتا ناشی از عوامل زیر است:

  • ایستادن های طولانی مدت
  • استفاده ازکفش های سخت بروی سطوح ناهموار
  • پوشیدن کفش های نامناسب: کفش های نامناسب کفش هایی هستند که اولویت انتخاب آنها از روی ظاهر باشد. کفش مناسب باید دارای خصوصیات زیر باشد:
  1. داشتن محافظ برای ناحیه کمان پا 
  2. تخت نبودن کفش
  3. به راحتی از پا در نیاید.
  4. باعث خم شدن ناحیه توپکی شکل پا نشود.
  5. این کفش های دارای یک پد باشند و روی سطوح ناهموار قابل استفاده باشند.
  • فشارهای مکرر
  • کمبود ویتامین سی
  • تغییر و افزایش فعالیت ها
  • اضافه وزن
  • از بین رفتن چربی پا با افزایش سن
  •  آسیب دیدگی
  • دیابت داشته باشید: اگرچه پزشکان موفق به یافتن دلیل آن نشده‌اند، اما التهاب رباط کف پا و خار پاشنه غالباً بیشتر در بیماران مبتلا به دیابت رخ می‌دهد.
  • آرتروز داشته باشید: برخی گونه‌های آرتروز باعث التهاب تاندون‌های زیر پا و در نتیجه التهاب رباط کف پا و درد پاشنه پا می‌شوند.
  • خارپاشنه در بارداری: افزایش وزن و ورم همراه با درد پا در بارداری موجب آسودگی بیشتر رباط‌ها (لیگامان ها) می‌شوند و در نتیجه التهاب و مشکلات مکانیکی بیماری بروز می‌یابد.
  • عضله‌های کمان پای ضعیف داشته باشید:  در نتیجه خستگی عضلانی موجب وارد شدن فشار بیش از اندازه به رباط کف پا و در نتیجه آسیب دیدن آن با بروز التهاب می‌شود.
  بهترین متخصص ارتوپد

ممکن است انتخاب درمان خار پاشنه پا از بین درمان های متععدی که برای آن وجود دارد مشکل باشد. اما این مقاله به شما در مورد انتخاب این درمان ها، نحوه انجام آنها و معایب و نواقص آن کمک میکند. تعدادی از این روش های درمانی آسان هستند و درمرحله اول قبل از انتخاب روش های پیچیده تر دیگر نتیجه بخش می باشند.

تشخیص

فیزیوتراپیست یا پزشک ورزشی بر مبنای علائم خار پاشنه پا، سوابق پزشکی و معاینه بالینی التهاب رباط کف پا و خارپاشنه را تشخیص می‌دهد. آنان پس از مطمئن شدن از وجود این دو عارضه بررسی خواهند کرد که چرا شما مستعد مبتلا شدن به این بیماری هستید و سپس برنامه درمانی را برای کاهش احتمال حمله‌های آتی تدوین می‌کنند. رادیوگرافی رسوب املاح کلسیم یا وجود استخوان را درون رباط کف پا یا به صورت زائده‌ای متصل به کالکانئوس (استخوان پاشنه) نشان خواهد داد که از آن با اصطلاح خار پاشنه یاد می‌شود. از سونوگرافی و ام.آر.آی. برای تعیین پارگی‌های رباط کف پا، التهاب یا رسوب کلسیم و وجود این بیماری استفاده می‌شود. ممکن است در آزمایش‌های آسیب‌شناختی(شامل غربالگری آنتی‌ژنHLA B27) ابتلا به اسپوندیلوآرتروپاتی تشخیص داده شود که علائمی مشابه به التهاب رباط کف پا دارد.

درمان 

pa3

استراحت: از ایجاد فشار برروی پا مخصوصا در مراحل اولیه بروز خارپاشنه پا تا جاییکه امکان دارد خودداری کنید و برای کاهش درد پاشنه پا رعایت کردن این مسئله بسیارمهم است. ایجاد فشار زیاد یکی از اصلی ترین مواردی است که میتواند منجر به ایجاد خارپاشنه شود.

استفاده از آتل در شب: آتل شبانه یک وسیله استفاده می‌شود که در زمان خواب به کار می‌رود و از مواد پلاستیکی ساخته شده است. این وسیله با استفاده از نوارهایی به پا متصل می‌شود و مچ پا را در یک موقعیت ثابت قرار می‌دهد. قرار گرفتن مچ پا در این موقعیت ثابت می‌تواند اطمینان حاصل کند که کف پا در طول شب به طور مناسب کشیده می‌شود. استفاده از این آتل‌ها می‌تواند از ایجاد تأثیرات منفی ناشی از ریلکس و آرام شدن کف پا، و همچنین از بروز درد پاشنه در صبح بعد از برخاستن از خواب، جلوگیری کند. به طور معمول، قبل از رسیدن به نتیجه مطلوب، باید این آتل‌ها به مدت ۲ تا ۳ ماه استفاده شوند. آتل ها مانند آنچه در شکل زیر می بینید هستند:

pa10

کفش مخصوص

پوشیدن انواع کفش طبی و مناسب یکی از نکاتی است که می توان برای درمان خارپاشنه انجام داد. کفش باید نرم باشد و جای کافی برای انگشتان داشته باشد تابتواند از پا و مچ محافظت کند؛ همچنین پاشنه کفش هم میتواند موثرباشد و از ایجاد فشار بر روی کف پا جلوگیری کند. کفش مناسب کفشی است که شما بتوانید به صورت طبیعی با آن راحت بروید کفش هایی که دارای پاشنه های سخت هستند مانند کفش های مخصوص کوه نوردی یا کفش های دارای پاشنه استیل میتوانند باعث درد پاشنه پا و تشدید درد خار پاشنه پا شوند پس باید از پوشیدن این کفش ها جلوگیری کنید.

کفی و پد

روش‌های مختلفی برای درمان درد پاشنه و خارپاشنه و استفاده از کفی و پد در این رابطه بحث شده است. یکی از عواملی که می‌تواند باعث بروز خارپاشنه شود، ایستادن نامناسب بر روی پا است. استفاده از کفی و پد می‌تواند از ایجاد این عارضه جلوگیری کند. به ویژه در مراحل اولیه بروز خارپاشنه، استفاده از کفی و پد بسیار موثر است و می‌تواند به حفاظت از پا کمک کند. (همانند شکل زیر نشان داده شده است.)

درمان خار پاشنه پا به راحتی انجام می شود و تنها در تعداد خیلی کمی از بیماران جراحی نیاز می باشد. یکی از موثرترین راه های درمان خار پاشنه پا استفاده از کفی و کفش طبی سفارشی می باشد.

pa11

به کاربردن یخ

استفاده از یخ به تنهایی ممکن است در درمان خار پاشنه پا موثری نداشته باشد، اما توصیه می‌شود که یخ را همراه با سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی درمانی خار پاشنه پا استفاده کنید. این روش عموماً برای کاهش التهابات مؤثر است و به تحریک جریان خون کمک می‌کند. استفاده از یخ، به ویژه در مراحل اولیه درمان، تأثیر قابل توجهی دارد. برای استفاده از یخ، می‌توانید از کمپرس یخ (مثلاً قرار دادن یخ درون یک حوله یا بطری‌های نوشابه یخ زده) استفاده کنید. با این حال، توجه داشته باشید که یخ را مستقیماً بر روی پوست قرار ندهید، زیرا ممکن است باعث سوختگی پوست شود. برای بهره‌برداری بهتر از این روش، می‌توانید یخ را به مدت ۳ تا ۴ بار در روز استفاده کنید.

  درد ساق پا : علت و درمان

مصرف مسکن

مصرف مسکن میتواند باعث کاهش درد ناشی از خارپاشنه پا شود، اما مصرف آن در همه موارد توصیه نمیشود. مراقب باشید که برای انجام تمرین وزشی و کاهش درد از مسکن استفاده نکنید، چون انجام ورزش برای درد پاشنه پا میتواند منجر به آسیب دیدگی بیشتر شود؛ تعدادی از مسکن ها دارای اثرات ضد التهابی هستند که به آن ها مسکن های ضدالتهاب بدون استروئید گفته میشود مانند ایبوپروفن.

شاک ویو: این روش درمانی از امواج صوتی استفاده میکند، که برروی پاشنه پا فرستاده میشود این امواج صوتی دارای انرژی بالایی است و باعث تحریک تاندون ها میشود. با تحریک بافت ها التهابات کاهش میابد و خار پاشنه پا بهبود میابد. برای درمان معمولا 4 تا 8 به طور مرتب باید از این روش استفاده کرد.

تزریق

کورتیزون ساخته شده شبیه به استروئیدی است که دربدن به صورت طبیعی ساخته میشود استروئید زمانیکه بدن تحت فشار است ساخته میشود و اثر ضدالتهابی دارد. نوع مصنوعی این ماده بوسیله ورزشکاران و برای درمان التهابات تاندون مانند تاندون های کف پا و تاندون آشیل استفاده می شود. این تزریق به صورت مستقیم در ناحیه کف پا انجام می شود زمانیکه تزریق در بالای خار پاشنه پا نزدیک به استخوان انجام می شود دردناک است بعد از انجام تزریق بیمار باید برای جلوگیری از آسیب دیدگی بافت های اطراف پاشنه استراحت کند. بعد از انجام تزریق بلافاصله درد را کاهش میدهد یکی از مشکلات تزریق کورتیکواستروئید ضعیف کردن تاندون ها است همچنین تاثیرات شدیدتری را می تواند به همراه داشته باشد.

ماساژ

 بوسیله این روش ماساژهایی عمیقی مستقیما بر روی پاشنه و بافت های اطراف آن انجام میشود. هدف از ماساژ کف پا آرام شدن تاندون ها و از بین بردن رسوبات کلسیمی است. زمانیکه ماساژ انجام میشود جریان خون هم تحریک میشود و باعث بهبود خار پاشنه میشود. در دقیقه های اولیه، ماساژ ممکن است دردناک باشد اما بعد از گذشت چند ماه درد از بین میرود و به بهبودی بیماری کمک می کند.

pa13

چسب خار پاشنه پا

استفاده از چسب یکی از روش‌های موثر در درمان آسیب دیدگی است، اگرچه این روش درمانی هزینه‌بر است. این روش معمولاً زمانی استفاده می‌شود که فشارهای شدید ناشی از ورزش یا کوهنوردی بر روی کف پا اعمال می‌شود. هدف از این روش، قرار دادن چسب‌ها در ناحیه‌ای است که کف پا نمی‌تواند بیش از حد کشیده شود و از بروز آسیب‌های بعدی در ناحیه کف پا و ناحیه متصل به پاشنه جلوگیری می‌کند. استفاده از چسب خار پاشنه به مدت کوتاهی توسط پزشک انجام می‌شود. باید توجه داشت که قرار دادن این چسب‌ها به صورت نادرست ممکن است نتایج معکوسی داشته باشد.

ورزش و حرکات اصلاحی

خارپاشنه اغلب بر اثر کوتاه شدن ماهیچه ها مخصوصا ماهیچه های پشت ساق پا ایجاد میشود، پس بسیارمهم است تا این ماهیچه ها را مانند شکل اول خود با تمرینات مناسب کشش دهیم و انعطاف آن را افزایش دهیم و از کوتاه شدن ماهیچه ها و ایجاد فشارهای دائمی روی کف پا جلوگیری کنیم. کشش در این مورد بسیارمهم است چندین نوع تمرین کششی وجود دارد که باعث درمان خارپاشنه میشود، چند نمونه ازآنها در ادامه توضیح داده شده است نیازی نیست که همه این تمرینات را انجام دهید تعدادی ازاین تمرینات دارای اثرات مشابه هستند اما بایدامتحان کنید که کدامیک می تواند موثرترین وبهترین بهبودی را داشته باشد باید تمرینی را انتخاب کنید که تعادل در بدن شما ایجاد کند و همه ماهیچه هارا دربرگیرد حرکات اصلاحی کششی باید به آرامی انجام شوند. کشش شدید ماهیچه ها میتواند باعث آسیب دیدگی ماهیچه ها و تاندون ها شود. هر کدام ازاین تمرینات باید چند بار در یک روز مثلا 2تا 3مرتبه با 10 تا 15بار تکرار انجام شود. ورزش و تمرینات اصلاحی یکی از بهترین راه های درمان قطعی بیماری خار پاشنه پا می باشد. در ادامه تعدادی از این تمرینها معرفی شده است:

  • تمرین 1 (کشش کف پا و پشت ساق پا): بر روی یک پله یا نیمکت بوسیله انگشتان پا بایستیدبه صورتیکه پاشنه پای شما آویزان باشد تازمانیکه احساس کشش میکنید، پاشنه پای خود را پایین بیاورید. این حرکت را برای چند ثانیه نگه دارید و رها کنید. آنرا چند مرتبه تکرار کنید.
  بهترین دکتر درمان رباط صلیبی: درمان با فیزیوتراپی، بریس و تزریق

pa4

  • تمرین 2 (کشش کف پا وساق پا): بر روی زمین بشینید و پاهای خود را در مقابلتان دراز کنید یک حوله به دور انگشتان خود بپیچید، حوله را با دست بگیرید و به طرف خود تا زمانیکه کشش احساس کردید، بکشید. این ورزش اگر به طور مداوم انجام شود در درمان خارپاشنه می تواند موثر باشد.

pa5

  • تمرین 3 (کشش کف پا): روی یک صندلی بشینید ساق پای راست خود را بروی پا ی چپ قراردهید. با دست چپ انگشتان پای راست خود را بگیرید و به سمت خود بکشید. این ورزش باعث ایجاد کشش در کف پا و تسکین درد خار پاشنه پا می شود.

pa6

  • تمرین 4(کشش پشت ساق پا): به یک دیوار با دستان خود تکیه دهید یک ساق پای خود را به صورت صاف و مستقیم در پشت خود و ساق پای دیگر را در جلوی خود به صورت خمیده قراردهید. به سمت جلو تکیه دهید تا کششی در پشت ساق پا احساس کنید. با تقویت عضلات فشار روی پاشنه پا کاهش پیدا می کند و منجر به کاهش علایم خار پاشنه می شود.

pa7

  • تمرین 5:از مفصل کمر به یک دیوار تکیه دهید هر دو پای خود را در پشت یکدیگر قرار دهید، کمی خم شوید هر دو ساق پای خود راخم کنید شما باید کشش عمیقی در پشت ساق پا و پا احساس کنید، که به آن عضلات سطحی خلف ساق پا سولئوس (soleus) گفته میشود.

pa8

  • تمرین 6: روی یک صندلی بشینید و یک توپ تنیس یا گلف بر زیر پای خود قرار دهید و آن را بغلتانید. هر چقدر این توپ سخت باشد بهتراست چون انجام این تمرین ممکن است در بعضی از مواقع با درد همراه باشد، باید درد آن را تحمل کنید این تمرین یک تمرین ماساژ دهنده ی مفید برای درد خار پاشنه است.

pa9

درمان با لیزر

درمان خار پاشنه با لیزر پرتوان مؤثرترین درمان برای التهاب تاندون است چون ترمیم بافت را در سطح سلولی (نظیر غضروف) تحریک می‌کند. ضمناً این روش جریان خون رسیده به محل آسیب مزمن یا حاد را تحریک و از نو پایه‌ریزی می‌نماید؛ و به این ترتیب “باقی‌مانده‌های” ملتهب انباشته شده را از محل آسیب دور می‌کند و مواد مغذی التیام‌بخش را به آنجا می‌آورد. در مورد تشکیل خار پاشنه، با وجود باقی ماندن خار، لیزر سرد به نحو کارآمدی محل دردناک را درمان می‌کند و التهاب مربوطه را از بین می‌برد و به این ترتیب غالباً درد برای همیشه تسکین می‌یابد. از جمله مزایای درمان لیزری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ایمنی روش درمان خار پاشنه با لیزر
• کاهش ورم و درد
• کاهش وابستگی به دارو
• بهبود سریع درد بیمار
• امکان انجام کارهایی که پیش از این با درمان دارویی یا دیگر روش‌های درمانی خار پاشنه ناسازگار بودند.

جراحی

 انجام جراحی برای درمان بیماری خار پاشنه امروزه به ندرت انجام میشود. هدف از انجام جراحی برداشتن خار پاشنه پا است که دراشعه ایکس نشان داده شده بود. بعضی از خار های پاشنه درکف پا ممکن است بر اثر آسیب دیدگی ایجاد نشوند و در صورتیکه این اختلال جدی باشد، جراحی نیاز است جراحی دیگری که معمولا انجام میشود آزاد کردن و آرام کردن در ناحیه کف پا است، این بدین معنی است که کف پا از ناحیه پاشنه آزاد میشود این کاهش فشار باعث کاهش درد بیماری می شود، این جراحی برای بهبودی به چند هفته زمان نیاز دارد، اما بعد از اتمام دوره بهبودی هیچ تضمینی برای بهبودی وجود ندارد.

بیماری خار پاشنه پا تا زمانی که ایجاد علائمی مانند درد پاشنه پا و ناراحتی برای بیمار نکند نیازی به درمان ندارد. می توانید با انجام موارد ذکر شده مانند کفش مناسب، ورزش و… از بروز درد پاشنه پا پیشگیری کرد. در صورت بروز این بیماری ابتدا با درمان های بدون جراحی اقدام به کاهش درد و بهبودی می شود طب سوزنی با صلاحدید پزشک می تواند مفید باشد و جراحی تنها در مورد بیمارانی که به درمان های بدون جراحی پاسخ ندهند، توسط پزشک تجویز می شود. خبر خوب این است که درد پاشنه به ندرت دائمی می‌شود. التهاب رباط کف پا، علت اصلی خار پاشنه، برگشت‌پذیر است و با موفقیت درمان می‌شود. بیش از 90% افراد مبتلا به التهاب رباط کف پا یا درد پاشنه با درمان فیزیوتراپی بهبود چشمگیری می‌یابند. اگرچه ممکن است همچنان در عکس‌های رادیوگرافی، همچنان عارضه را ببینید، اما به محض فرو نشستن التهاب مجاور خارپاشنه، درد پاشنه نیز از بین خواهد رفت.

مقالات مرتبط

مشاوره رایگان
× مشاوره در واتساپ