رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست به معنای آسیب دیدن رباطها و باندهای مچ دست است. این باندها نوارهای محکمی هستند که استخوانهای داخل مفصل را به یکدیگر متصل میکنند. اگرچه بسیاری از افراد به مچ دست به عنوان یک مفصل واحد بین ساعد و پنجه دست اشاره میکنند، اما در واقع مچ دست شامل مفاصل متعددی است که 15 استخوان جداگانه را به هم متصل میکنند. رباطهایی که این استخوانها را به هم متصل میکنند، ممکن است به دلیل چرخش زیاد، خم شدن یا ضربهای که به صورت ناگهانی و با فشار مچ، مچ را به وضعیتی خارج از حد معمول حرکت میدهد، پاره شوند.
رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست سه سطح دارد:
خفیف (درجه I)- رباط های مچ دست کشیده یا دچار پارگی های میکروسکوپی می شوند.
متوسط (درجه II)- صدمه وارده شدیدتر است و ممکن است برخی رباط های مچ دست به طور ناقص پاره شوند.
رگ به رگ شدن و کشیدگی شدید (درجه III)- یک یا چند رباط مچ دست به طور کامل پاره می شوند یا از محلی که به طور معمول به استخوان ها متصل شده اند کنده می شوند.
رگ به رگ شدن و کشیدگی تاندون مچ دست در زندگی روزمره و در محل کار نسبتا نادر است ولی در شرایط آب و هوایی خاص مثلا در زمان کولاک یا بعد از بارش برف رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست عموما بر اثر زمین خوردنی که در آن فرد روی دستش فرود می آید بوجود می آید.
در ورزشکاران، رگ به رگ شدن و دیگر آسیب دیدگی های دست یا مچ دست 3% تا 9% کل آسیب های ورزشی را تشکیل می دهند. این آسیب دیدگی ها بخصوص میان مردان جوانی که فوتبال، بسکتبال یا بیس بال بازی می کنند شایع اند. به علاوه، 36 مورد از رشته های ورزشی المپیک را به بالا بودن غیرمنتظره میزان رگ به رگ شدن مچ دست مرتبط دانسته اند. این ورزشه عبارتند از بیس بال، بوکس، بسکتبال، والیبال، وزنه برداری، هاکی روی یخ، کشتی و جودو و… .
رواج رگ به رگ شدن مچ دست عموماً در بین اسکی بازان رخ میدهد و زمانی اتفاق میافتد که اسکی باز هنوز چوب اسکی را در دست خود نگرفته یا چوب اسکی از دستش باز نشده است. زمین خوردن یکی از علل رایج رگ به رگ شدن و شکستگی مچ دست در اسنوبورد و اسکی است. همچنین، در ورزش شیرجه از سکو، رگ به رگ شدن مچ دست ممکن است در هنگام برخورد ورزشکار با آب و ورود ضربه غیرمنتظره و شدید به مچ دست اتفاق بیفتد. در ورزشهای راکت، کشتی و پرش با نیزه نیز رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست رخ میدهد، زیرا در طول این ورزشها مچ دست به حرکات چرخشی شدیدی میپردازد.
علائم رگ به رگ شدن مچ دست
در رگ به رگ شدن و کشیدگی خفیف مچ دست، ممکن است مچ دست کمی متورم و حساس شود و احتمالا فرد نوعی درد خفیف را در هنگام حرکت دادن مچ احساس خواهد کرد.
در رگ به رگ شدن های شدیدتر، تورم می تواند باعث تغییر شکل مچ دست شود و ممکن است مچ دست مقداری دچار کبودی (تغییر رنگ و سیاه و کبود شدن پوست) شود. به علاوه، احتمالا فرد در هنگام تلاش برای حرکت داد مچ دست یا در هنگامی که پزشک مچ دست وی را برای معاینه حرکت می دهد درد قابل توجهی را احساس می کند.
تشخیص رگ به رگ شدن مچ دست
برای درمان رگ به رگ شدن دست ، بعد از بررسی علائم رگ به رگ شدن، پزشک از بیمار می خواهد تا درمورد چگونگی آسیب دیدگی مچ دست توضیح دهد. در این هنگام بیمار باید تا آنجا که می تواند جزئیات بیشتری را در توضیحات خود بگنجاند. جزئیاتی مانند اینکه آیا زمین خورده یا مچش پیچ خورده؟ یا وضعیت مچ دست در هنگام آسیب دیدن آن چه بوده؟ اگر بیمار ورزشکار باشد، ممکن است پزشک خواهان شرح عینی آسیب دیدگی از زبان مربی یا مربی ورزشی او شود. پزشک همچنین به بررسی سابقه پزشکی فرد بخصوص هر گونه سابقه مربوط به آسیب دیدگی قبلی دست، مچ دست یا ساعد خواهد پرداخت.
اگر نتایج فیزیکی یا مربوط به سابقه فرد نشان دهند که فرد دچار رگ به رگ شدگی شدید یا شکستگی استخوان مچ دست است، ممکن است پزشک آزمایش اشعه ایکس مچ دست را تجویز کند. اگر تصاویر اشعه ایکس نرمال به نظر برسند ولی علائم مربوط به رگ به رگ شدن مچ دست شدید و پایدار باشند، ممکن است پزشک آزمایش های دیگری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) یا توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) را تجویز کند. در برخی افراد بخصوص ورزشکاران ورزش های رقابتی که دچار آسیب دیدگی متوسط تا شدید مچ دست هستند، ممکن است پزشک برای بررسی مستقیم نشانه های صدمه دیدن رباط های مچ دست نوعی عمل جزئی به نام آرتروسکوپی را انجام دهد.
مدت زمان بهبودی رگ به رگ شدن مچ دست
در رگ به رگ شدن های خفیف تر مچ دست، معمولا علائم رگ به رگ شدن ظرف دو تا سه روز بهبود می یابند ولی بهبود کامل رگ به رگ شدن های شدیدتر می تواند چند هفته یا حتی چند ماه زمان ببرد.
پیشگیری
به منظور پیشگیری از رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست که ناشی از زمین خوردن است می توان در هنگام یخبندان و بارانی بودن هوای بیرون در خانه ماند. در صورتی که باید بیرون بروید، کفش هایی بپوشید که دارای تخت هایی هستند که مانع از سر خوردن شما بر روی زمین لغزنده می شوند و به دقت به سطحی که روی آن راه می روید توجه کنید.
برای جلوگیری از رگ به رگ شدن مچ دست در هنگام ورزش، بهتر است از تجهیزات محافظی استفاده کنید که مچ دست را حفاظت کنند. اسنوبورد بازان و اسکیت بازان به ویژه باید از محافظ های مچ دست یا اسپلینت های پلاستیکی استفاده کنند که اندازه و راحتی مناسبی برای مچ دستشان داشته باشند. در ورزش شیرجه از سکو نیز، ورزشکاران ممکن است از نوارهای محافظ، اسپیلینت های مچ دست یا بندهای مچ دست برای محدود کردن کشش مچ دست استفاده کنند.
به منظور پیشگیری از رگ به رگ شدن مچ دست در هنگام اسکی، چوب های اسکی ایی را انتخاب کنید که فرورفتگی های آن برای قرار گرفتن انگشتان دست کم عمق تر باشند. به علاوه، در هنگام افتادن، چوب های اسکی را بدون استفاده از بند در دست بگیرید.
درمان رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست
درمان خانگی یا اولیه رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست است که عبارت است از:
- استراحت (Rest). متوقف کردن فعالیت و استفاده نکردن از مچ دست آسیب دیده برای 48 ساعت یا تا زمانی که درد و تورم فروکش کند.
- یخ ( Ice). با استفاده از یک بسته کمپرس سرد (پیچیده شده در یک حوله) یا با گذاشتن یک کیسه یخ خرد شده روی مچ دست مچ دست را چند مرتبه در روز هر بار برای 15 دقیقه و به مدت چند روز سرد کنید.
- فشرده کردن ( Compression). از یک پانسمان فشاری الاستیک برای بستن مچ دست و محدود کردن تورم استفاده کنید. پیچیدن پانسمان را از قاعده انگشتان دست شروع و درست در زیر آرنج متوقف کنید. پانسمانی که دور مچ پیچیده شده باید به اندازه باشد ولی دقت کنید که که جریان خون انگشتان را قطع نکند.
- بالا بردن (Elevation). در دو روز اول بعد از آسیب دیدگی تا آنجا که ممکن است مچ دست آسیب دیده را در طول روز و همینطور شب بالاتر از سطح قلب نگاه دارید. این کار به تخلیه مایع و کاهش تورم دور تا دور مچ دست کمک می کند.
- درمان با دار های ضد درد. این داروها می توانند مشتمل بر ایبوپروفن (موترین و ادویل)، ناپروکسن ( آلِو و ناپروسین)، استامینوفن (تیلنول) یا آسپرین باشند. حتما به یاد داشته باشید که همواره پیش از مصرف هر دارویی درمورد آن از پزشک خود سوال کنید.
- استفاده از بریس. ممکن استپزشک به بیمار توصیه کند که برای بی حرکت کردن مچ دست بخصوص در هنگام ورزش از یک بریس استفاده کند.
- بی حرکت کردن. اگر فرد درد شدیدی داشته باشد، ممکن است پزشک به وی توصیه کند که مچ دست خود را برای مدت دو تا سه هفته گچ بگیرد.
- تمرینات توانبخشی. همچنین ممکن است بیمار به منظور انجام تمرینات انعطاف پذیری، دامنه حرکت و تمرینات تقویتی برای مچ دست آسیب دیده به یک فیزیوتراپیست مراجعه کند.
- درمان رگ به رگ شدن با عمل جراحی. در موارد نادر ممکن است برای ترمیم پارگی کامل رباط یا در صورت وجود شکستگی استخوان بهعمل جراحی نیاز باشد.
با استفاده از این روش های درمانی شما می تواند درمان قطعی برای رگ به رگ شدن مچ دست خودداشته باشید.
پیشگیری از رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست
استفاده از وسایل یا پوشش های محافظ مانند محافظ مچ دست می تواند به پیشگیری از رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست در برخی ورزش ها کمک کند. مطابق قوانین بازی کردن و آگاه بودن از محیط پیرامون هم می تواند به جلوگیری از زمین خوردن که می تواند منجر به رگ به رگ شدن و کشیدگی مچ دست شود کمک کند.