علت و درمان درد کف پا چیست؟

هرکدام از پاها شامل 26 استخوان است که دوقسمت کمانی را تشکیل داده است  کمان طولی که در راستای پا وکمان عرضی که درعرض پا قرارگرفته است استخوان های ناحیه کف پا در ابتدا بوسیله یک قالب و بوسیله رشته های فیبری که به عنوان لیگامان شناخته شده است به یکدیگر متصل شده اند ماهیچه های پا که بافت های سخت و محکمی است و به عنوان ماهیچه های کف پا شناخته شده است دومین ناحیه ای است که از پا نگهداری و پشتیبانی می کند. همچنین وسایل کمک درمانی مانند پدهایی برای کف پا وجود دارد که می تواند از وارد شدن فشار روی کف پا جلوگیری کند و نقش ضربه گیر را ایفا کند. درد کف پا معمولا بر اثر عملکرد اشتباه یا واکنش هر کدام از ساختارهای کف پا ایجاد میشود. با پیشرفت های کنونی درمان درد کف پا بسته به دلیل و علل آن امکان پذیر است. گاهی ورزش های کف پای صاف و حتی ماساژ کف پا نیزمی تواند در درمان درد کف پا مثر باشد.

علت ها و عوامل

کف پا اولین ساختار در بدن است که هنگام راه رفتن فشارهای وارد شده از بدن را جذب میکند و به محیط بیرون منتقل میکند زمانیکه اتفاقی برای این ناحیه بیفتد باعث ایجاد درد سینه پا و درد در کف پا و آسیب دیدگی دراین مفصل میشود. علت درد کف پا دلیل های متعددی دارد از جمله:

1. فشارهای مستقیم براثرضربه
2. رگ به رگ شدن لیگامان ها
3. کشیدگی ماهیچه ها
4. مشکلات بیومکانیکی مانند صافی کف پا
5. استفاده بیش ازحد ازمفصل
6. آرتروز التهابی
7. گرفتگی ماهیچه های کف پا ازجمله دلایلی هستند که منجر به درد و گزگز کف پا میشود.
8. بیماری خار پاشنه پا یکی از  علل درد پاشنه پا است که با درد و التهاب لیگامان بلند و ضخیمی، موسوم به فاشیای پلانتار، همراه است که از ابتدا تا انتهای کف پا کشیده شده است و استخوان پاشنه را به پنجه و انگشتان وصل می‌کند.
9. درد زیر انگشتان پا

آسیب دیدگی کف پا یکی ازرایج ترین علل درد کف پا است. ماهیچه های کف پا بافت های اتصال ضخیمی هستند که باعث حفاظت ازکف پا در پایین پا شده است این ناحیه از قسمت پاشنه پا به سمت استخوان متاتارسال درجلوی کف پا امتداد دارد زمانیکه کف پا دچارآسیب دیدگی شود منجر به التهاب میشود و در نهایت درد در کف پا ایجاد می شود. کبودی، رگ به رگ شدن، کشیدگی و شکستگی در پا ممکن است نتیجه فشار یا ترکیبی از فشارها باشند که بر روی پا اعمال می‌شوند. این آسیب‌ها نه تنها به کبودی پا منجر می‌شوند، بلکه می‌توانند ساختارهای اصلی و فرعی پا را آسیب برسانند. تعداد زیادی از عضلات ناحیه زیرساق پا به ناحیه پا یا نزدیک کف پا متصل می‌شوند. آسیب‌ها یا کشیدگی این عضلات می‌توانند منجر به مشکلات بیومکانیکی و در نهایت درد کف پا شوند. آسیب‌های کف پا ممکن است به دلیل ضربه تکی، پیچ‌خوردگی و ضربه‌های تکراری بر روی پا ایجاد شوند و در نهایت منجر به شکستگی شوند. رگ به رگ شدن کف پا زمانی رخ می‌دهد که لیگامان‌های کف پا که استخوان‌های این ناحیه را به یکدیگر متصل می‌کنند، بیش از حد کشیده و فیبرهای آن‌ها پاره می‌شوند. آسیب‌های عضلات پا هم ممکن است به دلیل کشیدگی، استفاده بیش از حد از مفصل، تحمیل وزن زیاد بر روی پا، کبودی یا بریدگی پا ایجاد شوند. علاوه بر این، زمانی که کف پا به دلیل حرکات تکراری فشارهای زیادی را تحمل می‌کند، می‌تواند منجر به بیماری آرتروز شود. آسیب‌های تکراری که به دلیل ایجاد ضربه‌های خفیف بر روی ناحیه کف پا تاثیر می‌گذارد، می‌تواند منجر به شکستگی ناشی از فشار، درد کف پا و آرتروز مزمن شود. آسیب‌های ناشی از ضربه‌های جزئی زمانی ایجاد می‌شوند که ساختارهای بدن تحت فشار قرار می‌گیرند. مواردی که می‌توانند منجر به این نوع آسیب‌ها شوند، شامل دویدن روی سطوح ناهموار، استفاده از کفش‌های نامناسب و کیفیت پایین که فشارها را جذب نمی‌کنند، مسابقات سخت و طولانی یا انجام فعالیت‌های تکراری است.

بارداری تغییرات بسیار زیادی را در بدن زنان ایجاد می کند . این تغییرات در بدن اکثر زنان مشابه یکدیگر است و ناراحتی هایی که خانم ها در طول بارداری خود ابراز می کنند یکسان است. یکی از این موارد که گاها نادیده گرفته می شود نیز ، ورم و درد پا در بارداری است. به خاطر بالا رفتن طبیعی وزن بدن در دوران بارداری ، مرکز ثقل بدن شخص در این دوران کاملا تغییر می کند و جا به جا می شود و این تغییر باعث اضافه شدن باری که پاها باید تحمل کنند و وارد آمدن فشار مضاعف به زانو ها و پاها می باشد.

دو مورد از شایع ترین مشکلات پا که خانم های باردار با آن مواجه می شوند ، صاف شدن کف پا ، ورم ودرد پاها است . این مشکلات می تواند منجر به پاشنه درد ، قوس کف پا ، و زیر پنجه پا شود . بعضی خانم ها نیز ممکن است به خاطر اضافه وزن دچار گرفتگی عضلات پا و واریس شوند. به همین دلیل است که لازم است تمامی خانم های باردار درباره درمان درد کف پا در بارداری بیشتر بدانند تا بتوانند این دوره نه ماهه را راحت تر سپری کنند.

علائم

درد و ضعف معمولا همراه با کشیده شدن کف پا در ناحیه پایین پا رخ میدهد. درد کف پا باعث کاهش کشش و انعطاف کف پا میشود و زمانیکه پا حرکت میکند درد کف پا افزایش یابد. درموارد شدید زمانیکه روی کف پا فشار وارد شود درد افزایش میابد بروز دردهای خاص که منجر به ضعف در کف پا میشوند نشان دهنده مشکل و اختلال در ناحیه خاصی از پا است. دردی که هنگام حرکت ایجاد میشود نشان میدهد که اختلال در نقاط خاصی از بدن تاثیر گذاشته است. استخوان ها ولیگامان ها مفصل را ساخته اند واستخوان ها بوسیله لیگامان ها به یکدیگر متصل شده اند. کشیدگی معمولا در لیگامان ها ایجاد میشود درقسمت کف پا لیگامان هایی در انتهای کف پا قرار دارند این لیگامان ها استخوان ها را به استخوان های دیگر در طرفین و انتها متصل کرده اند هر گونه ضعف و بی حسی در مفصل نشان دهنده رگ به رگ شدن کف پا است.

درناحیه ای که ضعف بسیارشدید است شکستگی ایجاد میشود ازعلائم شکستگی برآمدگی در ناحیه شکستگی و چرخش انگشتان پا است. ماهیچه هایی که از ناحیه کف پا محافظت میکنند به دو گروه تقسیم میشوند: ماهیچه هایی که در بالای ناحیه کف پا قرار گرفته است و از جلوی ناحیه تحتانی ساق پا شروع شده است و به بلند شدن کف پا کمک میکند و ماهیچه هایی که به کشش کف پا در قسمت پایین پا کمک میکنند و در پشت ناحیه تحتانی ساق پا قرارگرفته اند. زمانیکه پا به صورت کامل کشیده میشود یا به سمت بیرون و داخل میچرخد و همزمان با آن درد کف پا ایجاد میشود نشان دهنده آسیب دیدگی های ماهیچه کف پا است همچنین ممکن است زمانیکه با کمک یک شی ثابت مفصل پا را حرکت میدهیم درد ایجاد شود. کبودی درناحیه پا از علائم آسیب دیدگی بر اثر فشارمستقیم بر پا است کبودی در ناحیه پا به علل مختلفی از جمله پا گذاشتن کسی روی پای شما، یا قدم گذاشتن رروی یک جسم سخت ایجاد میشود در این حالت بافت های کف پا نمیتوانند کف پا را پشتیبانی کنند و کبودی ایجاد میشود ضربه روی پا که باعث ایجاد درد، تغییر رنگ پوست، تورم و تغییر در نحوه راه رفتن میشود نشان دهنده آسیب دیدگی های شدید کف پا است. درد کف پا دلایل مختلفی دارد ارزیابی صحیح و تشخیص علت درد کف پا در انتخاب بهترین روش درمان درد کف پا بسیار موثر است. با استفاده از روش های صحیح میتوان ناحیه آسیب دیده را با ناحیه سالم مقایسه کرد و اختلال در این مفصل را تشخیص داد. آسیب دیدگی ها می تواند باعلائمی چون برآمدگی درمفصل، یا قرچ قرچ کردن مفصل در نقطه ای که التهاب ایجاد شده است رخ دهد. نوع، دلیل و شدت درد کف پا نشان دهنده میزان شدت آسیب دیدگی است. برای توصیف درد 4درجه درد وجود دارد:

1-  بروز درد درهنگام انجام فعالیت

2-  بروز درد قبل و بعد از انجام فعالیت که برروی عملکرد تاثیر گذار نیست

3-  بروز درد قبل،بعد یا در حین انجام فعالیت های ورزشی که روی عملکرد تاثیرگذار است

4-  بروز درد به صورت شدید که بر عملکرد فرد تاثیر گذاراست

تشخیص

پزشک برای تشخیص اطلاعاتی در مورد شرح کامل سلامتی بیمار کسب میکند در صورت نیاز بیمار را به صورت فیزیکی معاینه می کند پوشیدن کفش های ورزشی در هنگام معاینه می تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشک قرار دهد. ارزیابی های پزشک در ادامه ذکرشده است:

1-  هر دو پا به صورت فیزیکی و دیداری بوسیله پزشک معاینه میشود پزشک با حرکت و لمس پا و کف پا با دست و ایجاد فشار بر این نواحی هر گونه ضعف، بدشکلی یا تغییر در استخوان های پا را ارزیابی میکند.

2-  پزشک عملکرد ماهیچه های پا را ارزیابی میکند این ارزیابی بوسیله حرکت و نگهداشتن پا در مقابل یک جسم سخت انجام می شود همچنین پزشک از شما درخواست میکند راه بروید، بایستید یا حتی بدوید در صورتیکه با انجام این کارها درد کف پا ایجاد شود دلیل بروز درد مشخص می شود

3-  عصب های پا هم برای ارزیابی هرگونه آسیب دیدگی در این ناحیه بررسی میشوند

4-  آزمایش های عکس برداری اشعه ایکس ،ام آر آی یا اسکن استخوان ها می تواند به تشخیص هر گونه تغییرات در استخوان ها کمک کند.

درمان

هنگامی که شما برای اولین بار با درد در کف پا و پا مواجه می‌شوید، می‌توانید از روش‌های درمان خانگی استفاده کنید تا درمان خود را آغاز کنید. استراحت، استفاده از یخ، بستن مفصل و بالا نگهداشتن پا از جمله روش‌هایی هستند که می‌توانند مفید باشند. مصرف داروهای مسکن بدون تجویز پزشک نیز می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی موثر باشد. استراحت مفصل به جلوگیری از ایجاد فشار بر روی این ناحیه کمک می‌کند و به آن زمانی برای بهبود می‌دهد. از کمپرس یخ بر روی مفصل استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که نباید بیش از ۲۰ دقیقه از آن استفاده کنید. بهتر است یخ را در داخل یک حوله قرار داده و سپس روی پوست قرار دهید، زیرا قرار دادن یخ مستقیماً روی پوست ممکن است باعث سوختگی پوست شود. همچنین توصیه نمی‌شود از کمپرس‌های یخی که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند استفاده کنید، زیرا بسته‌های آن‌ها بیش از حد سرد هستند. بستن و بالا نگهداشتن مفصل نیز به جلوگیری از تورم در بافت‌ها کمک می‌کند.

دارو

دو نوع دارو بدون نیاز به تجویز پزشک می‌توانند به کاهش درد و تورم کف پا کمک کنند. این داروها شامل استامینوفن هستند که به کاهش درد کمک می‌کنند، و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسین که می‌توانند در کاهش درد و التهاب کف پا مؤثر باشند. با این حال، به دقت رعایت دستورالعمل‌ها و دوز مصرفی این داروها بسیار مهم است و نباید از مقدار توصیه شده بیشتر مصرف شود. افرادی که سابقه زخم معده دارند باید این موضوع را حتماً با پزشک خود مطرح کنند. همچنین، افرادی که دردهای مزمن در کف پا دارند یا داروهای دیگری مصرف می‌کنند، حتماً باید با پزشک خود مشورت کنند تا درمان مناسبی برای کاهش درد و التهاب آنها تجویز شود. استفاده از محافظ کف پا بدون نیاز به نسخه پزشک و سایر تجهیزات درمانی نیز می‌تواند در کاهش درد کف پا موثر باشد.

طب فیزیکی و توانبخشی

زمانیکه میزان شدت و دلیل درد کف پا مشخص شد درمان و توانبخشی بیمار شروع میشود از جمله:

1-  متخصصان فیزیوتراپی با استفاده ازتمرینات دستی یا تمرینات با کمک دستگاه های فیزیوتراپی میتوانند به کاهش درد،افزایش جریان خون و بهبودی بیمار کمک کنند

2-  نکاتی هم برای اصلاح فعالیت ها به بیمار توصیه میشود

3-  جایگزین کردن فعالیت های سنگین که درد کف پا را تشدید میکند با فعالیت های سبک مثلا به جای دویدن که فشار زیادی بر مفصل ایجاد میکند از دستگاه دوچرخه یا الپتیکال، دستگاه های استپ، شنا، دستگاه اسکی، استفاده کنید با این روش فشار کمتری برروی مفصل وارد میشود و باعث حفظ و بهبود تعادل آن میشود

4-  توصیه هایی برای پیشگیری از بروز اختلال و دردکف پا

5-  خرید کفش های جدید و قراردادن یک کفی طبی مناسب و طبی در کفش

6-  استفاده ازکفش های ورزشی که با ویژگیهای کشسانی در پاشنه می تواند به افراد مسن کمک کند کفش های  شما باید هر6ماه یکبارتعویض شوند و در صورتیکه فعالیت های سنگین تری انجام میدهید این مدت باید کمترشود استفاده ازکفی های کفش باعث افزایش جذب انرژی و حفاظت بیشتر از پا میشود

7-  استفاده از تجهیزات درمانی به صورت سفارشی یا پیش ساخته باعث بهبود مشکلات بیومکانیکی پا مانند صافی کف پا میشود و به درمان درد کف پا کمک می کند

8-  انجام حرکات ورزشی و نرمشی برای بهبود استقامت وانعطاف ماهیچه آسیب دیده انجام دهید وباعث اصلاح ماهیچه نامتعادل شوید

9-  انجام تمرینات برای افزایش انعطاف ماهیچه ها باعث حفظ و بهبود طول ماهیچه ها میشود انعطاف ماهیچه ها به استقامت ماهیچه ها و جلوگیری از آسیب دیدگی آن کمک میکند

10- تازمانیکه به صورت کامل بهبود یابید تحت نظرپزشک باشید

از آنجایی که علت درد کف پا می تواند ناشی از آسیب دیدگی این قسمت باشد لذا در صورت بروز علائم آن مانند درد، تورم و کبودی به پزشکی مراجعه کنید تا دلیل و علل درد مشخص شود و بهترین روش درمان برای شما تجویز گردد. ممکن است برای درمان درد کف پا از تزریق کورتیزون نیز بهره گرفته شود.