کیست های گانگلیون(ganglicon cyst) یکی ازرایجترین کیست هایی است کهروی مچ دست ودست ایجاد می شود این کیست ها سرطان زا نیستند و در بیشتر موارد بدون ضرر هستند و در نواحی مختلفی در مچ دست ایجاد میشود اما اغلب در پشت دست اتفاق می افتد این کیست ها به سرعت ظاهر یا ناپدید می شوند و اندازه آنها هم تغییرمی کند اکثر کیست ها به درمان نیازی ندارند. اگر چه در صورتیکه کیست ها درد ناک باشند یا باعث ایجاد اختلال درعملکرد دست شوند یا شکل ظاهری غیر قابل قبولی روی دست ایجاد کنند اقدام به درمان آنها می شود.
کیست مچ دست چیست؟
یکی از رایجترین قسمت ها یی که کیست در آن ایجاد می شود پشت مچ دست است کیست های گانگلیون مانند یک بالون روی ناحیه ساقه (stalk) درمفصل رشد می کنند و بیرون میزنند و در بافت های اطراف مفصل مانند لیگامنت ها، پوشش های تاندونی و خطوط مفصل ایجاد میشود داخل این بالون ضخیم است و پر از مواد لغزنده شبیه به موادی که باعث لغزندگی مفصل میشود است. کیست مچ دست می تواند روی چندین مفصل در دست و مچ دست تاثیر بگذارد این نواحی شامل ناحیه بالا و زیر هر دومچ، انتهای مفصل انگشتان و مرکز اصلی انگشتان است اندازه این کیست ها متفاوت است و در بیشتر موارد با انجام فعالیت ها اندازه آنها افزایش میابد و با استراحت کوچکتر می شوند.
علت ها و دلایل
دلیل بروز این کیست ها هنوز ناشناخته است اما در افراد بین سنین ۱۵ تا۴۰ سال رایج است و خطر بروز آن در خانم ها بیشتر از آقایان است این کیست ها معمولا با انجام ورزش ژیمناستیک که فشارهای مکرری روی دست ایجاد می شود رخ میدهد کیست های گانگلیون در انتهای انگشتان ایجاد میشود که به آن کیست های ماکوس گفته میشود و معمولا با ابتلا به بیماری آرتروز رخ میدهد و دربین افراد ۴۰ تا۷۰ ساله رایجتر از بقیه افراد است.
کیست ماکوس درانتهای انگشت اشاره
علائم
اکثر برآمدگی های کیست دست قابل مشاهده هستند اما کیست هایی که کوچک هستند زیر پوست مخفی می شوند و به راحتی قابل مشاهده نیستند که به آنها کیست های پنهان گفته می شود. اکثر کیست ها علائم کیست مچ دست را به همراه ندارند اما در صورتیکه کیست باعث فشار روی عصب هایی که از بین مفصل عبور کرده است بشود می تواند باعث ایجاد درد، سوزش و بی حسی ماهیچه ها بشود. کیست های بزرگ حتی در صورتیکه دردناک نباشند اما به خاطر اندازه آنها میتواند سرطان زا باشد
تشخیص
- سابقه وضعیت بیماری فرد ومعاینه فیزیکی: در اولین مراجعه بیمار به پزشک، پزشک شرح کامل سلامتی و وضعیت بیمار وعلائم بیماری را بررسی میکند. اوسوالاتی درمورد اینکه چه مدت از ایجاد کیست مچ دست می گذرد، آیا اندازه کیست ها تغییر کرده است، آیا با درد مواجه شده اید. پزشک برای ارزیابی هر گونه ضعف در مفصل فشار روی مفصل ایجاد میکند کیست ها به دلیل اینکه پر از مایع است مات و نیمه شفاف هستند پزشک با گرفتن نور دربالای داخل کیست را ارزیابی میکند
- تست ها ی عکس برداری: تست عکس برداری اشعه ایکس تصاویر شفاف و واضحی را از ساختارهای مفصل در اختیار پزشک قرار میدهد اگر چه اشعه ایکس نمی تواند کیست گانگلوین را نشان دهد اما برای تشخیص اختلالات دیگری مانند تومور استخوان و بیماری آرتروز موثراست
- تصویربرداری بوسیله ام آرآی ،سی تی اسکن،آلتراسوند:انجام این تست ها برای تشخیص اختلالات بافت های نرم مانند کیست ها موثراست در بعضی از مواقع تست ام آرآی یا آلتراسوند برای تشخیص کیست هایی که مخفی هستند و قابل مشاهده نیستند موثر است و می تواند به تشخیص تفاوت کیست مچ دست با تومورهای دیگر کمک کند
درمان ها
درمان های اولیه برای درمان کیست گانگلیون بدون جراحی انجام می شود. فقط در صورتی که کیست مچ دست ایجاد مشکل کند و به درمان های بدن جراحی جواب ندهد از جراحی استفاده می شود.
درمان بدون جراحی
- نظارت ومراقبت: به دلیل اینکه کیست مچ دست سرطان زا نیست و خود به خودبهبود میابد پزشک پیشنهاد میکند در صورتیکه با هیچ گونه علائمی مواجه نشدید کمی صبرکنید و زمانیکه تغییرغیرمعمولی ایجاد نشود جای نگرانی نیست اما درصورتیکه تغییراتی ایجاد شود به پزشک مراجعه کنید
- بی تحرکی:انجام فعالیت باعث افزایش سایز و اندازه کیست و افزایش فشار روی عصب و در نهایت منجربه ایجاد درد میشود استفاده ازبریس یا اسپلینت میتواند به کاهش علائم و کاهش سایز و اندازه کیست کمک کند زمانیکه درد کاهش یافت پزشک انجام تمرینات استقامتی مچ دست را برای بهبود دامنه حرکتی مفصل مچ دست توصیه میکند
- کشیدن مایع درون کیست مچ دست:در صورتیکه کیست مچ دست باعث ایجاد درد یا محدودیت در انجام فعالیت ها شود مایع درون آن باید بیرون کشیده شود. برای انجام این روش نواحی اطراف کیست بی حس میشود وسوزنی در درون کیست قرار داده میشود و مایع آن بیرون کشیده میشود کشیدن مایع اغلب برای درمان کیست با شکست مواجه میشود به دلیل اینکه ریشه آن برداشته نمیشود. کیست مانند یک علف هرز است در صورتیکه ریشه آن برداشته نشود مجددا رشد خواهد کرد. در اکثر موارد کیست بعد از انجام کشیدن مایع کیست مجددا ایجاد میشود این جراحی برای برطرف کردن کیست بالای مچ دست موثراست.
جراحی
در صورتیکه کیست بوسیله درمان های بدون جراحی درمان نشود یا بعد از انجام درمان بوسیله آسپیریشن کیست مجدد رشد کند پزشک انجام عمل جراحی را به بیمار توصیه میکند جراحی با برداشتن کیست مچ دست انجام میشود به این جراحی برداشتن کیست گفته می شود این جراحی با برداشتن کیست و قسمت هایی که شامل پوشش مفصل مچ دست یا پوشش تاندون است انجام می شود در این جراحی ریشه گانگلیون هم برداشته میشود بعد از انجام این جراحی خطر رشد مجدد کیست بسیار کم است.
روش جراحی
جراحی برداشتن کیست مچ دست یک جراحی سرپایی است و بیمار بعد از دروه کوتاهی مراقبت در اتاق احیا می تواند مرخص شود و به خانه بازگردد بیمار ممکن است بعد از جراحی باعلائمی چون درد، ناراحتی و تورم مواجه شود. بیمار می تواند ۲تا۶هفته بعد از جراحی فعالیت های طبیعی خود را مجددا انجام دهد.
کیست های مچ دست بی خطر و اغلب بدون درد هستند و نیاز به درمان خاصی ندارد. در صرتی که کیست دست با درد همراه باشد یا از نظر زیبایی برای بیمار ناراحتی ایجاد کند باید اقدام به از بین بردن کیست نمود. جراحی فقط در صورتی که روش های بدون جراحی موثر نباشد پیشنهاد می شود.
