کیست های گانگلیون(ganglicon cyst) یکی ازرایجترین کیست هایی است کهروی مچ دست ودست ایجاد می شود این کیست ها سرطان زا نیستند و در بیشتر موارد بدون ضرر هستند و در نواحی مختلفی در مچ دست ایجاد میشود اما اغلب در پشت دست اتفاق می افتد این کیست ها به سرعت ظاهر یا ناپدید می شوند و اندازه آنها هم تغییرمی کند اکثر کیست ها به درمان نیازی ندارند. اگر چه در صورتیکه کیست ها درد ناک باشند یا باعث ایجاد اختلال درعملکرد دست شوند یا شکل ظاهری غیر قابل قبولی روی دست ایجاد کنند اقدام به درمان آنها می شود.
کیست مچ دست چیست؟
یکی از قسمت‌های رایج برای ایجاد کیست، پشت مچ دست است. کیست‌های گانگلیون مانند یک بالون روی ناحیه ساقه در مفصل رشد می‌کنند و به صورت بروز و برون‌آمد در بافت‌های اطراف مفصل شامل لیگامنت‌ها، پوشش تاندونی و خطوط مفصل ایجاد می‌شوند. داخل این بالون، ماده‌ای لغزنده و ضخیم وجود دارد که شباهتی با ماده‌ای که لغزندگی مفصل را ایجاد میکند دارد. کیست مچ دست میتواند روی چندین مفصل در دست و مچ دست تأثیر بگذارد. این نواحی شامل ناحیه بالا و زیر هر دو مچ، انتهای مفصل انگشتان و مرکز اصلی انگشتان میشود. اندازه این کیست‌ها متفاوت است و در بیشتر موارد، با انجام فعالیت‌ها اندازه آنها افزایش می‌یابد و با استراحت کوچکتر می‌شوند.
علت ها و دلایل
دلیل بروز این کیست ها هنوز ناشناخته است اما در افراد بین سنین 15 تا40 سال رایج است و خطر بروز آن در خانم ها بیشتر از آقایان است این کیست ها معمولا با انجام ورزش ژیمناستیک که فشارهای مکرری روی دست ایجاد می شود رخ میدهد کیست های گانگلیون در انتهای انگشتان ایجاد میشود که به آن کیست های ماکوس گفته میشود و معمولا با ابتلا به بیماری آرتروز رخ میدهد و دربین افراد 40 تا70 ساله رایجتر از بقیه افراد است.
کیست ماکوس درانتهای انگشت اشاره
علائم
اکثر برآمدگی های کیست دست قابل مشاهده هستند اما کیست هایی که کوچک هستند زیر پوست مخفی می شوند و به راحتی قابل مشاهده نیستند که به آنها کیست های پنهان گفته می شود. اکثر کیست ها علائم کیست مچ دست را به همراه ندارند اما در صورتیکه کیست باعث فشار روی عصب هایی که از بین مفصل عبور کرده است بشود می تواند باعث ایجاد درد، سوزش و بی حسی ماهیچه ها بشود. کیست های بزرگ حتی در صورتیکه دردناک نباشند اما به خاطر اندازه آنها میتواند سرطان زا باشد
تشخیص
- سابقه وضعیت بیماری فرد ومعاینه فیزیکی: در اولین مراجعه بیمار به پزشک، پزشک شرح کامل سلامتی و وضعیت بیمار وعلائم بیماری را بررسی میکند. اوسوالاتی درمورد اینکه چه مدت از ایجاد کیست مچ دست می گذرد، آیا اندازه کیست ها تغییر کرده است، آیا با درد مواجه شده اید. پزشک برای ارزیابی هر گونه ضعف در مفصل فشار روی مفصل ایجاد میکند کیست ها به دلیل اینکه پر از مایع است مات و نیمه شفاف هستند پزشک با گرفتن نور دربالای داخل کیست را ارزیابی میکند
- تست ها ی عکس برداری: تست عکس برداری اشعه ایکس تصاویر شفاف و واضحی را از ساختارهای مفصل در اختیار پزشک قرار میدهد اگر چه اشعه ایکس نمی تواند کیست گانگلوین را نشان دهد اما برای تشخیص اختلالات دیگری مانند تومور استخوان و بیماری آرتروز موثراست
- تصویربرداری بوسیله ام آرآی ،سی تی اسکن،آلتراسوند:انجام این تست ها برای تشخیص اختلالات بافت های نرم مانند کیست ها موثراست در بعضی از مواقع تست ام آرآی یا آلتراسوند برای تشخیص کیست هایی که مخفی هستند و قابل مشاهده نیستند موثر است و می تواند به تشخیص تفاوت کیست مچ دست با تومورهای دیگر کمک کند
درمان ها
درمان های اولیه برای درمان کیست گانگلیون بدون جراحی انجام می شود. فقط در صورتی که کیست مچ دست ایجاد مشکل کند و به درمان های بدن جراحی جواب ندهد از جراحی استفاده می شود.
درمان بدون جراحی
- نظارت ومراقبت: به دلیل اینکه کیست مچ دست سرطان زا نیست و خود به خودبهبود میابد پزشک پیشنهاد میکند در صورتیکه با هیچ گونه علائمی مواجه نشدید کمی صبرکنید و زمانیکه تغییرغیرمعمولی ایجاد نشود جای نگرانی نیست اما درصورتیکه تغییراتی ایجاد شود به پزشک مراجعه کنید
- بی تحرکی:انجام فعالیت باعث افزایش سایز و اندازه کیست و افزایش فشار روی عصب و در نهایت منجربه ایجاد درد میشود استفاده ازبریس یا اسپلینت میتواند به کاهش علائم و کاهش سایز و اندازه کیست کمک کند زمانیکه درد کاهش یافت پزشک انجام تمرینات استقامتی مچ دست را برای بهبود دامنه حرکتی مفصل مچ دست توصیه میکند
- کشیدن مایع درون کیست مچ دست:در صورتیکه کیست مچ دست باعث ایجاد درد یا محدودیت در انجام فعالیت ها شود مایع درون آن باید بیرون کشیده شود. برای انجام این روش نواحی اطراف کیست بی حس میشود وسوزنی در درون کیست قرار داده میشود و مایع آن بیرون کشیده میشود کشیدن مایع اغلب برای درمان کیست با شکست مواجه میشود به دلیل اینکه ریشه آن برداشته نمیشود. کیست مانند یک علف هرز است در صورتیکه ریشه آن برداشته نشود مجددا رشد خواهد کرد. در اکثر موارد کیست بعد از انجام کشیدن مایع کیست مجددا ایجاد میشود این جراحی برای برطرف کردن کیست بالای مچ دست موثراست.
جراحی
در صورتی که کیست به وسیله درمان‌های بدون جراحی درمان نشود یا بعد از آسپیریشن کیست، کیست مجدداً رشد کند، پزشک عمل جراحی را به بیمار توصیه میکند. در جراحی برداشتن کیست مچ دست انجام میشود. این عمل جراحی شامل برداشتن کیست و بخش‌هایی که شامل پوشش مفصل مچ دست یا پوشش تاندون می‌شوند، است. در این جراحی، ریشه گانگلیون نیز برداشته میشود. بعد از انجام این جراحی، خطر رشد مجدد کیست بسیار کاهش می‌یابد.
روش جراحی
جراحی برداشتن کیست مچ دست یک جراحی سطحی است و بیمار پس از یک دوره کوتاه مراقبت در اتاق بیداری، میتواند مرخص شده و به خانه بازگردد. بعد از جراحی، بیمار ممکن است با علائمی مانند درد، ناراحتی و تورم مواجه شود. اما بیمار میتواند در مدت ۲ تا ۶ هفته پس از جراحی، فعالیت‌های طبیعی خود را مجدداً انجام دهد.
کیست‌های مچ دست بی‌خطر بوده و بیشتر بدون درد هستند، و نیاز به درمان خاصی ندارند. اما در صورتی که کیست دست با درد همراه باشد یا برای بیمار از نظر ظاهری ناراحتی ایجاد کند، باید اقدام به برداشتن کیست نمود. جراحی فقط در مواردی که روش‌های بدون جراحی مؤثر نباشند، پیشنهاد میشود.
