میلیون‌ها نفر به دلیل بیماری‌های ستون فقرات از جمله دیسک، درد کمر یا گردن را تجربه می‌کنند. در هنگام خواب، کمبود حرکت باعث می‌شود بدن برای مدت طولانی در یک وضعیت باقی بماند. این عوامل استرس بیشتری بر روی هر یک از اجزای گردن یا کمر شما ایجاد می‌کنند که می‌تواند این شرایط را بدتر کند.
هنگامی که حدود یک سوم روز در رختخواب می‌گذرد، داشتن چیدمان مناسب ستون فقرات در هنگام خواب بسیار مهم است. تراز مناسب ستون فقرات برای جلوگیری از علائم دیسک کمر هنگام خواب ضروری است، به طوری که فرد می‌تواند از مزایای خواب خوب شب بهره ببرد. بنابراین نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر از مهم‌ترین مواردی است که بیمار مبتلا به این عارضه باید در نظر داشته باشد. علاوه بر موقعیت صحیح خوابیدن و تشک مناسب، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که در کاهش درد کمر بی‌تأثیر نیست. بسیاری از افراد بر این باورند که استراحت مطلق تنها گزینه درمان دیسک کمر است و تصور می‌کنند که هنگام حرکت بدن آسیب می‌بیند در صورتی این باور، بسیار ساده و غیر علمی است و پزشکان این مسئله را اصلاً تأیید نمی‌کنند. در ادامه مطلب درباره نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر توضیح داده شده است.
جهت دریافت مشاوره درباره نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر، شیوه‌های درمان و کاهش درد دیسک کمر و یا رزرو نوبت در مطب دکتر امیر مویدنیا با شماره تلفن‌های ۰۳۱۳۶۲۹۳۵۷۵ – ۰۹۱۳۵۴۸۴۱۰۶ – ۰۹۱۳۵۴۸۴۱۰۶ تماس حاصل فرمایید.
چرا استراحت مطلق برای درمان دیسک کمر مناسب نیست؟
مضرات استراحت مطلق در رختخواب برای دیسک کمر:
- استراحت برای مدت طولانی سبب سفتی عضلات می‌شود. در این حالت علائم دیسک کمر تشدید می‌شود. در نتیجه خم شدن و انجام هر گونه فعالیت جسمانی دشوارتر می‌شود.
- با کاهش فعالیت بدنی، استراحت طولانی جهت رفع دیسک کمر باعث اختلال در عملکرد گوارشی می‌شود و در نتیجه بدن روز به روز ضعیف‌تر می‌شود.
- در اثر استراحت طولانی، ستون فقرات به طور مداوم در وضعیت نامناسب قرار می‌گیرد.
- عضلات بدن به علت عدم استفاده ضعیف‌تر می‌شوند و عارضه روز به روز تشدید می‌شود.
- با استراحت طولانی‌مدت، بدن با گذشت زمان ناتوان‌تر از قبل می‌شود.
تنها مورد مثبت در ارتباط با استراحت مطلق این است که در اثر عدم حرکت، درد ناشی از دیسک کمر ایجاد نمی‌شود.
بنابراین توصیه می‌شود که در ابتدا برای مدت زمان ۱۵ تا ۲۱ روز تحت درمان قرار گرفته و سپس برای همین مدت استراحت کنید.
علاوه بر نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر، طریقه خوابیدن و نوع تشک باید برای اثربخشی بیشتر با پزشک در میان گذاشته شود.
وضعیت بدنی در زمان خواب برای بیمار دیسک کمر
وضعیت بدنی در زمان خوابیدن یکی از مواردی است که باید در نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر در نظر داشت. بسیاری از متخصصین بر این عقیده دارند که خوابیدن بر روی شکم نامطلوب‌ترین حالت برای ستون فقرات محسوب می‌شود چرا که سبب کشیدگی عضلات، رباط‌ها و مهره‌های گردن می‌شود. همچنین خوابیدن بر روی شکم می‌تواند سبب افزایش خمیدگی در قسمت کمر شده و باعث افزایش درد شود. خوابیدن در این حالت انحنای طبیعی ستون فقرات را تغییر می‌دهد؛ بنابر این بایستی زمان خوابیدن بر روی شکم کاهش داده شود. در صورت تمایل به خوابیدن بر روی شکم، یک بالش زیر لگن خود قرار دهید. همچنین می‌توانید بالش دیگری زیر زانوهای خود نیز قرار دهید. ایجاد این تغییرات می‌تواند سبب کاهش فشار وارد بر ستون فقرات شده و کمر را در وضعیت مناسب نگه دارد.
بهترین وضعیت بدنی جهت تسکین دیسک کمر در زمان خواب، حالتی است که سبب حفظ انحنای طبیعی ستون فقرات می‌شود. همانطور که قبلاً ذکر شد، خوابیدن بر روی شکم می‌تواند سبب تشدید عارضه شود؛ بنابر این بهتر است به طور کلی از خوابیدن در این وضعیت خودداری شود. توصیه می‌شود به جای خوابیدن بر روی شکم، جهت کاهش درد ناشی از دیسک کمر به پهلو بخوابید.
در صورت خوابیدن بر روی پهلو، بهتر است جهت کاهش کشیدگی در لگن، بالشی بین زانوهای خود قرار دهید. بهترین وضعیت بدنی برای تسکین درد ناشی از دیسک کمر، خوابیدن به پشت می‌باشد. خوابیدن در این حالت، سبب حفظ راستای طبیعی ستون فقرات می‌شود. در صورت وجود درد شدید، بالش را زیر زانوها و قسمت پایین کمر قرار دهید. در بیماران مبتلا به فتق دیسک در قسمت گردن، بایستی از به کار بردن تعداد زیاد بالش خودداری شود چرا که می‌تواند سبب تشدید درد شود.
تشک مناسب برای درمان دیسک کمر
دیسک کمر نه تنها سبب دشواری در خوابیدن می‌شود بلکه بر تمرکز، روحیه و موارد دیگر نیز تأثیر منفی می‌گذارد. انتخاب تخت و تشک مناسب سبب کاهش علائم دیسک کمر می‌شود. در این قسمت سه عامل اساسی در انتخاب تشک مناسب جهت تسکین درد ناشی از دیسک کمر شرح داده می‌شوند:
راستای ستون فقرات
وضعیت مناسب بدنی در زمان خواب از اهمیت زیادی برخوردار است. عضلات و رباط‌های کمر در زمان خواب، در حالت شل و ریلکس قرار می‌گیرند. تشکی که زیاد نرم یا سفت باشد، به اندازه کافی از ستون فقرات در قسمت کمر و گرد محافظت نمی‌کند. برای مثال در صورت ابتلا به دیسک کمر و داشتن لگن باریک، بهتر است از تشک با سطح سفت و محکم استفاده شود.
میزان سفتی تشک
میزان سفتی تشک در تسکین علائم دیسک کمر بسیار تأثیر دارد. بهترین نوع تشک باید نه خیلی سفت و نه خیلی نرم باشد. به این منظور، استفاده از تشک‌هایی که میزان سفتی آن در هر طرف تشک متفاوت است گزینه بسیار مناسبی محسوب می‌شوند. برای مثال در صورت داشتن لگن پهن، بهتر است از تشک با سطح نرم‌تر استفاده شود.
دوام و ماندگاری تشک
امکان دارد تخت‌های قابل تنظیم در اثر ایجاد حرکت مداوم، باعث ایجاد فرسودگی بیشتری شوند. در نتیجه تشک‌هایی با ماندگاری زیاد – مانند تشک بادی، مموری فوم و تشک لاتکس – برای استفاده در چنین تخت‌های مناسب‌تر از تشک‌های با ماندگاری کم هستند.
تغییر در نحوه زندگی جهت جلوگیری از بروز دیسک کمر
علاوه بر نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر و تشک مورد استفاده جهت خواب، بعضی از عادت‌های روزمره و نحوه زندگی نیز می‌توانند سبب کاهش کمردرد شوند. بسیاری از عوامل مؤثر در جلوگیری از بروز دیسک کمر با فعالیت‌های روزمره و نحوه زندگی مرتبط می‌باشند. پزشک جهت کاهش درد ناشی از دیسک کمر رعایت موارد زیر را به بیمار توصیه می‌کند:
- حفظ تناسب اندام
- توقف مصرف سیگار
- انجام ورزش ایروبیک کم‌برخورد به طور منظم
- تقویت عضلات مرکزی بدن و ورزش جهت بهبود انعطاف‌پذیری. تمارین مورد استفاده در یوگا مانند حرکت گربه- گاو، حرکت کودک و کبوتر و دیگر انواع حرکات کششی به این منظور مفید هستند.
- در هنگام بلند کردن اشیاء سنگین، از پاهای خود استفاده کنید. به این صورت که زانوها خود را خم کرده و پشت بدن خود را صاف نگه داشته و عضلات شکم را در حالت انقباض قرار دهید. جسم مورد نظر را نیز نزدیک به بدن خود نگه دارید.
- وضعیت مناسب بدنی را حفظ کنید.
- در صورت ایستادن برای مدت طولانی، با قرار دادن یکی از پاهای خود بر روی یک چهارپایه، فشار وارد بر کمر خود را کاهش دهید.
- برای نشستن از صندلی‌های ارگونومیک چرخان استفاده کنید. ارتفاع صفحه کلید بایستی به گونه‌ای باشد که در هنگام استفاده، آرنج‌ها در زاویه ۹۰ درجه قرار بگیرند.
- در زمان نشستن از قرار گرفتن زانوها و لگن در یک سطح اطمینان حاصل کنید و هر چند وقت یک بار وضعیت بدنی خود را تغییر دهید.
- استرس می‌تواند احساس درد را افزایش دهد و بر کیفیت خواب نیز تأثیر می‌گذارد. استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی برای مدت چند دقیقه در زمان عصر یا شب جهت رفع استرس مفید می‌باشد.
- جهت تسکین موقتی درد می‌توانید از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید (کمپرس گرم برای رفع اسپاسم عضلانی و کمپرس سرد برای رفع ورم و درد شدید)
کمردرد یک مشکل رایج محسوب می‌شود ولی در بسیاری از افراد علائم ناشی از دیسک کمر با ایجاد تغییرات ساده در نحوه زندگی قابل رفع می‌باشد. آگاهی از وضعیت بدن در زمان خواب و اطلاع از ارتباط بین تشک و کمردرد جهت کاهش درد کمر ضروری می‌باشد. همچنین توجه به وضعیت بدنی و نحوه صحیح انجام حرکات سبب بهبود درد کمر در طول روز می‌شود.
