شکستگی استخوان اسکافوئید و درمان آن

شکستگی استخوان مشابه اکثر آسیب‌های دیگر به شکل‌های مختلف وجود دارد که می‌تواند شکستگی‌های جزئی تا آسیب‌های جدی را شامل شود، که حتی می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند. اطلاعاتی که در ادامه مقاله ارائه شده است، به شما امکان تشخیص میزان شدت شکستگی استخوان را می‌دهد و به این ترتیب شما می‌توانید درک بهتری از مشکل و چگونگی ایجاد آن را داشته باشید. علاوه بر این با مطالعه این مطالب شما می‌توانید از فرآیند درمانی مورد نیاز و فعالیت‌هایی که می‌تواند به تسهیل و تسریع مدت زمان جوش خوردن استخوان کمک کنند، مطلع شوید. 

اسکافوئید یکی از استخوان‌های کوچک مچ دست است که احتمال شکستگی آن بیشتر است. این استخوان در قسمتی از مچ دست قرار دارد که به سمت انگشتان خم می‌شود، به عبارت دیگر در قسمتی که مچ دست از آنجا خم می‌شود.

در واقع، اسکافوئید در قاعده انگشت شست و در بالای استخوان رادیوس قرار دارد. روش ساده‌ترین برای تشخیص این استخوان، زمانی است که انگشت شست در موقعیتی مانند هنگام نشان دادن مسیر به تاکسی نگه داشته می‌شود.

اسکافوئید در قاعده گودافتادگی‌ای قرار دارد که انگشت شست و تاندون‌ها به وجود می‌آورند. وجود درد و حساسیت در این ناحیه می‌تواند نشانه‌ای از آسیب دیدگی اسکافوئید باشد.

علت شکستگی مچ دست

شکستگی اسکافوئید یا شکستگی مچ دست معمولا بر اثر زمین خوردن روی دست و وارد آمدن وزن بدن به کف دست بوجود می آید. ممکن است انتهای یکی از استخوان های ساعد (رادیوس) هم در این نوع زمین خوردن بشکند که البته چنین چیزی بستگی به وضعیت دست در هنگام برخورد به زمین دارد. شکستگی اسکافوئید در افراد همه سنین از جمله کودکان اتفاق می افتد. این آسیب دیدگی اغلب در طول فعالیت های ورزشی یا تصادفات وسایل نقلیه موتوری اتفاق می افتد. احتمال تجربه این آسیب دیدگی در مردان بین سنین 20 تا 30 سال بیشتر است.
هیچ گونه خطرات یا بیماری های خاصی وجود ندارند که احتمال شکستگی اسکافوئید را افزایش دهند. برخی مطالعات نشان داده اند که استفاده از مچ بند ها در طول فعالیت های رزشی مانند اسکیت و اسنوبورد می تواند احتمال شکستگی استخوان های اطراف مچ دست را کاهش دهد.

علائم شکستگی مچ دست

شکستگی اسکافوئید عموماً با درد و تورم در قاعده انگشت شست همراه است. این درد ممکن است در هنگام حرکت دادن شست، مچ دست یا هنگام تلاش برای گرفتن چیزی شدیدتر شود. علاوه بر این، ممکن است استخوان اسکافوئید شکسته شده باشد، مگر اینکه مچ دست تغییر شکل داده باشد. در برخی موارد، درد شدید وجود ندارد و ممکن است شکستگی اسکافوئید به دلیل پیچیدن مچ دست اشتباه تشخیص داده شود. هرگونه درد مچ دست که در یک روز پس از آسیب دیدگی بهبود نیابد، می‌تواند نشانه شکستگی اسکافوئید باشد. از آنجایی که پیچیدگی ساده مچ دست بسیار نادر است، در صورت ادامه درد، مراجعه به پزشک بسیار مهم است.

تشخیص شکستگی مچ دست

درد و تورم مچ دست معمولا باعث مراجعه فرد دچار شکستگی اسکافوئید به پزشک خواهد شد.
آزمایش اشعه ایکس می تواند شکستگی استخوان و وجود جابجاشدگی (فاصله میان قسمت های شکسته استخوان) را نشان دهد. گاهی اوقات، شکستگی اسکافوئید فورا در آزمایش اشعه ایکس نشان داده نمی شود. در چنین صورتی، ممکن است پزشک مچ دست را برای یکی دو هفته آتل بندی کند. آزمایش اشعه ایکس جدیدی هم گرفته خواهد شد تا ببینند که آیا شکستگی قابل مشاهده است. در طول این دوره انتظار باید به مچ دست آتل بسته شده از بلند کردن اجسام سنگین اجتناب شود. ممکن است برای نمودار ساختن استخوان ها و بافت های نرم تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) انجام شود. این آزمایش گاهی شکستگی اسکافوئید را پیش از دیده شدن آن در آزمایش اشعه ایکس نشان می دهد.

درمان غیر جراحی شکستگی مچ دست

درمان شکستگی اسکافوئید بستگی به محل شکستگی استخوان دارد.

شکستگی نزدیک به انگشت شست

شکستگی های استخوان اسکافوئید که محل آن ها به انگشت شست نزدیک تر است معمولا در صورت محافظت مناسب ظرف چند هفته بهبود می یابند. این قسمت از استخوان اسکافوئید ذخیره خون خوبی دارد که برای بهبودی ضروری است. پزشک دست و پنجه دست فرد را گچ می گیرد.این گچ معمولا زیر آرنج خواهد بود و ممکن است انگشت شست را دربربگیرد یا نگیرد.
مقدار زمانی که طول می کشد تا شکستگی بهبود یابد از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پزشک با انجام متناوب آزمایش های اشعه ایکس یا دیگر آزمایش های تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) بر روند بهبودی نظارت خواهد کرد. از این آزمایش های تصویربرداری برای تایید بهبود استخوان استفاده می شود.

شکستگی نزدیک به ساعد

اگر وسط استخوان اسکافوئید (میان استخوان) یا قسمتی از آن که به ساعد نزدیک تر است (قطب پروگزیمال) بشکند، بهبودی آن دشوارتر است زیرا این نواحی اسکافوئید ذخیره خون خیلی خوبی ندارند. در صورتی که پزشک این نوع شکستگی را با گچ گرفتن درمان کند، احتمالا گچ انگشت شست را هم دربرمی گیرد و تا بالای آرنج هم می رسد.

درمان شکستگی مچ دست با فیزیوتراپی

معمولا فیزیوتراپی را هنگامی شروع می کنند که گچ را باز کرده باشند. در این مرحله درد باید کاهش یافته و میزان زیادی از فرآیند بهبودی مچ دست طی شده باشد. پزشک بی خطر بودن شروع فیزیوتراپی برای استخوان را ارزیابی خواهد کرد. اگر فیزیوتراپی خیلی زود شروع شود، آنگاه فرد می تواند در معرض خطر آسیب دیدن دوباره مچ دست قرار بگیرد.

مزایای فیزیوتراپی در بهبود شکستگی مچ دست

از تمرینات ورزشی مچ دست برای بازگرداندن قدرت، حرکت و عملکرد از دست رفته عضله بعد از آسیب دیدگی استفاده می شود. فیزیوتراپی نمی تواند باعث بهبودی شکستگی اولیه شود (باعث شود استخوان مانند روز اول شود) ولی تکرار فعالیت های مستلزم حمل بار می تواند در ساخت استخوان های قوی تر و متراکم تر موثر باشد. چنین چیزی عامل مهمی برای جلوگیری از آسیب دیدگی های آینده است. از آنجایی که شکستگی های مچ دست اغلب در افراد سالخورده اتفاق می افتند، ممکن است فیزیوتراپی تا بهبود تراکم استخوان ادامه داشته باشد. در این صورت، معمولا تمرینات ورزشی سبک مانند شنا کردن به افراد توصیه می شوند.

اتمام درمان فیزیوتراپی

فیزیوتراپی معمولاً به پایان می‌رسد زمانی که فرد بهبود کامل حرکت و قدرت دست خود را به دست آورده باشد. پس از این زمان، فرد می‌تواند به تنهایی با تمرینات منظم خود ادامه دهد. با این حال، بهبود کامل در صورت شکستگی مچ دست ممکن است تا یک سال طول بکشد. با این حال، مدت دقیق فیزیوتراپی بستگی به شدت آسیب، نوع درمان و واکنش بدن به درمان دارد. ممکن است دوره بازیابی به دلیل خشکی مداوم مفصل، آسیب عصبی، آسیب عروق خونی و یا استئوآرتریت به تاخیر بیفتد. این موارد ممکن است ناشی از گسترش شکستگی به مفصل یا مشکلات موجود قبلی باشند. برخی از مشکلات مربوط به مچ دست ممکن است برای همیشه باقی بمانند.

درمان جراحی شکستگی مچ دست

اگر استخوان اسکافوئید از وسط یا از قطب پروگزیمال دچار شکستگی شده باشد، ممکن است پزشک عمل جراحی را به فرد توصیه کند. در طول عمل جراحی، تا زمان بهبودی کامل استخوان از ایمپلنت های فلزی (مانند پیچ و سیم) برای در جای خود نگاه داشتن اسکافوئید استفاده می شود. محلی که پزشک آن را برای انجام عمل جراحی برش می زند و بزرگی برش ها بستگی به این دارد که کدام قسمت از اسکافوئید دچار شکستگی شده باشد. ممکن است زیر یا روی مچ برش زده شود. گاهی می توان از طریق برش کوچکی بین قطعات استخوان سیم و پیچ قرار داد. در موارد دیگر، به برش بزرگ تری نیاز است تا اطمینان حاصل شود که قطعات استخوان اسکافوئید به درستی در یک راستا قرار دارند.
در مواردی که استخوان به بیش از دو قطعه تقسیم می شود ممکن است برای کمک به بهبودی به پیوند استخوان نیاز باشد. استخوان پیوندی استخوان جدیدی است که در اطراف استخوان دچار شکستگی قرار می گیرد و برای تحریک آن به بهبودی مورد استفاده قرار می گیرد. استخوان پیوندی تولید استخوان را افزایش می دهد و به قسمت های شکسته استخوان کمک می کند به هم جوش بخورند و محکم شوند. ممکن است این استخوان پیوندی از استخوان ساعد همان دست یا در موارد کمتر متداول از لگن گرفته شود.

بهبودی

خواه شکستگی اسکافوئید به عمل جراحی نیاز داشته باشد یا نه، فرد دچار شکستگی تا هنگام بهبودی به گچ گرفتن یا بستن آتل نیاز خواهد داشت. ممکن است دوره بهبودی به مدت 6 ماه طول بکشد. در طول این دوره موارد ذیل را نباید انجام داد مگر اینکه انجام آن ها توسط پزشک تایید شده باشد.
• اجتناب از بلند کردن، حمل کردن، هل دادن، کشیدن یا پرتاب اجسام سنگین با دست آسیب دیده
• شرکت نکردن در ورزش های تهاجمی
• بالا نرفتن از نردبان یا درخت
• اجتناب از فعالیت هایی که در حین آن ها خطر زمین خوردن روی دست وجود دارد (به عنوان مثال اسکیت، پرش یا ترامپولین)
برخی افراد بعد از شکستگی اسکافوئید دچار خشکی مچ دست می شوند. چنین چیزی هنگامی بیشتر شایع است که به مدت طولانی به گچ گرفتن دست نیاز است یا شکستگی مچ دست به جراحی وسیع تری نیاز دارد.
آنچه که خیلی مهم است عبارت است ازحفظ حرکت کامل انگشت در طول دوره بهبودی. پزشک یک برنامه تمرین تهیه خواهد کرد و برای کمک به بازیابی حرکت و قدرت مچ دست فیزیوتراپی دست را به بیمار توصیه خواهد نمود.