آسیب یا پارگی رباط صلیبی (ACL) یکی از متداول‌ترین آسیب‌هایی است که به زانو وارد می‌شود. هنگامی که این نوع صدمات رخ می‌دهد، انجام کارهای روزمره برای ما دشوار می‌شود و حتی تحمل عمل ساده‌ی راه رفتن ممکن است برای ما بسیار دشوار شود. بهترین دکتر درمان رباط صلیبی این امکان را به بیشتر بیماران می‌دهد که بدون نیاز به جراحی رباط صلیبی، دوباره به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.
کار رباط صلیبی چیست؟
رباط صلیبی قدامی (ACL) یکی از اصلی‌ترین رباط‌های نگه‌دارنده و پایدارنده ی زانو است. این رباط به طور مورب از روی مرکز مفصل زانو عبور کرده و به پشت استخوان ران (استخوان ران) و جلوی استخوان درشت نی (استخوان ساق پا) متصل می‌شود. رباط صلیبی قدامی از جلوی رباط صلیبی خلفی (PCL) عبور می‌کند که ساختاری مشابه اما در جهت مخالف رباط صلیبی قدامی دارد. این دو رباط در نزدیکی مرکز زانو به هم می‌رسند و متقاطع می‌شوند. این به خاطر حالت تقاطع این رباط‌ها است که به آن‌ها “صلیبی” می‌گویند.
وظیفه اصلی رباط صلیبی، تثبیت زانو خصوصاً در حین چرخش، راه رفتن و حرکت‌های محوری است. همچنین اطلاعات بازخوردی مهمی را به عضلات اطراف زانو می‌دهد تا به حفظ تعادل (گیرنده تعادل) کمک کند و از این طریق فعالیت‌های هماهنگ را میسر می‌سازد. رباط صلیبی نمی‌تواند خود را ترمیم کند، بنابراین این بدان معنی است که وقتی رباط صلیبی (پارگی یا پاره شدن) آسیب می‌بیند، استخوان درشت ممکن است به صورتی غیرطبیعی نسبت به استخوان ران حرکت کند و ممکن است به‌دفعات دچار خالی کردن زانو شوید. احساس اصلی در این وضعیت، غالباً احساس زانویی است که در حین پیچ خوردن یا حرکات چرخشی خالی (ناپایدار) می‌شود و احساس عدم اعتماد به زانو در هنگام چرخش است. گاهی اوقات ممکن است بیماران درد یا عدم اطمینان مداوم (حس عدم تعادل) در زانو را تجربه کنند.
علت آسیب رباط صلیبی
رباط صلیبی معمولاً در فعالیت‌های ورزشی که شامل حرکات محوری یا پیچ‌خوردگی است، ممکن است آسیب ببیند. به عنوان مثال، در ورزش‌هایی مانند فوتبال، والیبال، بسکتبال یا اسکی که در آن‌ها احتمال پیچش ناگهانی زانو وجود دارد در حالی که کف پا ثابت است، رباط صلیبی خطر ایجاد آسیب را دارد. همچنین، در ورزش‌های تماسی، ضربه مستقیم به قسمت بیرونی زانو می‌تواند باعث آسیب رباط صلیبی شود. در برخی موارد، رباط صلیبی به تنهایی آسیب می‌بیند و در برخی موارد دیگر، همراه با سایر ساختارهای داخلی زانو مانند رباط‌های دیگر، منیسکوس (غضروف‌های جاذب شوک) و یا غضروف مفصلی بر روی سطح مفصل، آسیب می‌بیند.
علائم پارگی رباط صلیبی چیست؟
معمولاً اولین نشانه پاره شدن رباط صلیبی، شنیدن یک صدا در زانو است و بلافاصله بعد از آن، درد شدید و تیزی در زانو احساس می‌شود. ممکن است درد به حدی شدید باشد که قادر به راه رفتن نباشید. خونریزی داخلی ممکن است تورم زیادی را ایجاد کند که این دلیل دیگری ست که ممکن است راه رفتن را برای فرد بسیار دردناک کند. این تورم می‌تواند خم کردن زانو را دشوار یا حتی تقریباً غیرممکن کند.
روش‌های تشخیصی توسط بهترین دکتر رباط صلیبی
عادتاً بیماران پس از آسیب دیدن زانو و رباط صلیبی، بلافاصله با درد و تورم در زانو مواجه می‌شوند. گاهی اوقات، بیماران احساس می‌کنند (یا حتی می‌شنوند) یک صدای پاپ یا تق‌تق از داخل زانو دارند. غالباً آن‌ها دیگر قادر به ادامه بازی یا کار خود نیستند و مجبور به متوقف کردن فعالیت می‌شوند. استناد به این توصیفات، پزشک ممکن است به شک برسد که رباط صلیبی آسیب دیده است. معاینه زانو که واقعاً آسیب دیده است، به دلیل درد و تورم گاهی دشوار است و اغلب چند هفته پس از زمان آسیب‌دیدگی، تشخیص و مشاهده دقیق‌تر آسیب آسان‌تر می‌شود. در بعضی موارد، بررسی و تشخیص آسیب دیدگی زانو توسط یک متخصص رباط صلیبی با استفاده از اسکن ام آر آی (MRI) صورت می‌گیرد. MRI ساختارهای داخلی زانوی آسیب دیده را نمایش می‌دهد و می‌تواند در تصمیم‌گیری در مورد درمان بهتر کمک کند. در صورتی که نتیجه اسکن مبهم باشد، ممکن است نیاز به معاینه تحت بی‌حسی و آرتروسکوپی تشخیصی (یک روش جراحی که از طریق یک سوراخ کوچک در بدن انجام می‌شود) باشد تا قبل از تصمیم‌گیری در مورد درمان نهایی، اطلاعات بیشتری درباره آسیب دیدگی به دست آید.
بهترین دکتر رباط صلیبی چه روش‌های درمانی توصیه می‌کند؟
همه بیماران باید با اقداماتی منطقی و مناسب برای کاهش تورم و درد، از آسیب‌دیدگی و پارگی رباط صلیبی و سایر آسیب‌های حاد زانو بهبود یابند. از جمله این اقدامات می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- استراحت ( همراه با یا بدون استفاده از عصا)
- بالا نگه داشتن پا
- استفاده از کیسه یخ
- داروهای ضدالتهاب.
- داروهای مسکن ساده
این مرحله از درمان معمولاً تحت کنترل یک فیزیوتراپیست با گرایش آسیب‌دیدگی زانو پیش برده می‌شود. سپس در یک کلینیک ارتوپدی توسط بهترین دکتر رباط صلیبی یا یکی از اعضای تیم آن‌ها معاینه خواهید شد. در این جلسه‌ی معاینه، در صورت لزوم گزینه‌های درمانی و مراقبتی دیگری برای کنترل و مدیریت زانوی شما بررسی خواهد شد. گزینه‌های درمانی کاملاً متناسب با شرایط خاص بیمار خواهد بود و به عوامل زیادی ازجمله شدت و فراوانی علائم موجود، پاسخ به درمان‌های فیزیوتراپی، سن بیمار، انتظارات ورزشی و آسیب به ساختارهای دیگر وابسته است. لازم است که شما از تمام گزینه‌های موجود و مزایا و مضرات درمان‌های مختلف کاملاً آگاه باشید تا در کنار بهترین دکتر رباط صلیبی بتوانید بهترین مسیر درمانی را برای خود انتخاب کنید.
فیزیوتراپی
در ابتدا، درمان محافظه‌کارانه توسط متخصص فیزیوتراپی با هدف کاهش تورم، بازگرداندن دامنه حرکت در زانو و بازگرداندن قدرت کامل عضلات انجام می‌شود. همچنین می‌تواند به بهبود اعتمادبه‌نفس در راه رفتن و اعتماد دوباره به زانو کمک کند. پس از آنکه علائم در زانو کمی آرام‌تر شدند، بخش بزرگی از درمان فیزیوتراپی با هدف رفع هرگونه ضعف عضلانی موجود در اطراف زانو، لگن، ستون فقرات و هرگونه نقصی در حفظ تعادل و احساس عمقی اندام (پروپرسپشن) انجام می‌شود. پروپرسپشن یا همان انتقال احساس عمقی را می‌توان با استفاده از تمرین‌هایی که برای تست تعادل و هماهنگی شما طراحی شده‌اند، تمرین کرد. پایداری زانو را می‌توان با تمرینات فیزیوتراپی فشرده و متمرکز بهبود داد نه فقط برای تقویت عضلات در جلو (چهار سر ران) و پشت (همسترینگ) زانو بلکه مهم‌تر از آن برای بهبود تعادل (احساس عمقی اندام) و توانایی نگه داشتن خود بر روی زانو. عملکرد خوب عضلانی و بهبود تعادل هر دو عامل اصلی در یک رویکرد مدیریت محافظه کارانه موفق در برابر آسیب رباط صلیبی هستند. ممکن است هنگامی که جلسات فیزیوتراپی‌تان را انجام می‌دهید، تغییراتی در فعالیت‌های روزانه و ورزشی‌تان لازم باشد.
پس از دستیابی به هدف موردنظر، یک برنامه برای بازگشت تدریجی و پیشرفت در فعالیت‌های روزانه و ورزش‌های رقابتی طراحی می‌شود. برخی افراد به نظر می‌رسد که از این نوع درمان فیزیوتراپی بهره‌مند می‌شوند و درمان به خوبی بر روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد، به طوری که بتوانند بدون رباط صلیبی، فعالیت‌های خود را به خوبی مدیریت کنند. علاوه بر این، برخی از بیماران از ورزش‌های خاصی که نیاز به حرکات محوری بیشتری دارند (مانند فوتبال) دست می‌کشند و ترجیح می‌دهند به ورزش‌هایی که در آن‌ها حرکت در خطوط مستقیم انجام می‌شود، مانند دویدن و دوچرخه‌سواری، ادامه دهند.
استفاده از بریس
بعضی‌اوقات برای پیشرفت بهتر درمان فیزیوتراپی، بهترین دکتر رباط صلیبی، بریس زانو را تجویز می‌کنند. استفاده از بریس، روش دیگری برای پایدار کردن زانو بدون عمل جراحی است. بریس‌های مخصوص رباط صلیبی ساخته شده‌ای وجود دارند که از مفصل محافظت می‌کنند و در برخی از ورزش‌ها می‌توانند بسیار مفید واقع شوند. پوشیدن همه روزه‌ی این بریس‌ها ممکن است بسیار سخت و دشوار باشد و در برخی از ورزش‌های تماسی، پوشیدن این بریس‌ها به دلایل آشکاری ممنوع است؛ اما در ورزش‌هایی مانند تنیس و اسکواش و برای اسکی و اسنوبورد، در مواردی که زانو تمایل به کشیده شده به سمت بیرون داشته باشد، بریس‌ها می‌توانند بسیار مفید باشند. به نظر می‌رسد پوشیدن بریس باعث ضعیف شدن زانو نمی‌شود. استفاده از زانویند های کشی طبی به نظر می‌رسد مهارت‌های برقراری تعادل را در بیماران تا حد بسیار کمی بهبود بخشد و برخی از افراد از آن‌ها استفاده می‌کنند اما مزایای آن‌ها درواقع بسیار ناچیز است.
PRP چگونه جراحات رباط صلیبی را درمان می‌کند
وقتی‌که فرد دچار صدمه‌ای مانند کشیدگی، پارگی جزئی یا پارگی رباط صلیبی می‌شود، سلول‌های پلاکت خون به طور طبیعی در اطراف بافت‌های نرم زانوی آسیب دیده افزایش می‌یابد. این یک روش اصلی بهبود آسیب است که بدن در هنگام آسیب دیدگی آن را فعال می‌کند؛ بنابراین، لخته‌های خون در اطراف منطقه آسیب دیده تشکیل می‌شوند تا “حرکت سلولی، تکثیر و آنژیوژنز یا رگ زایی” را تسهیل کنند.
این اساساً دلیل منطقی است که در پشت روش درمانی پی آر پی (PRP) قرار دارد. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (پی از پی) در محل آسیب رباط صلیبی می‌تواند باعث افزایش روند بهبودی بدن شود زیرا خواص آن افزایش‌یافته است.
این درمان باید برای چندین جلسه توسط بهترین دکتر رباط صلیبی انجام شود كه بسته به شدت، ممكن است طی مدت سه تا شش ماه ادامه خواهد داشت. پزشک در هر جلسه ممکن است حداقل چهار تا 16 بار این تزریق را در منطقه آسیب دیده انجام دهد.
ازون تراپی
ازون تراپی یک روش درمانی تزریقی به مفصل است که برای تسکین درد طراحی شده است. یک محلول به زانوی آسیب دیده تزریق می‌شود که باعث افزایش تولید بافت همبند (سلول‌های مزودرم) می‌شود. افزایش متعاقب ضخامت و استحکام بافت همبند باعث تثبیت مفصل می‌شود و در نتیجه درد را تسکین می‌دهد.
این روش نسبتاً بدون درد است و شما قادر خواهید بود در روز درمان فعالیت‌های عادی روزانه خود را انجام دهید، اگرچه ممکن است برای چند روز اول کمی درد داشته باشید. بیشتر بیماران متوجه کاهش تقریباً فوری 50 تا 80٪ درد می‌شوند. پاسخ به درمان در افراد متفاوت است و به توانایی بهبودی و میزان آسیب آن‌ها بستگی دارد.
بیشتر افراد ممکن است فقط به یک یا دو جلسه درمان نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به شش جلسه درمان نیاز داشته باشند. روند بهبودی هفته‌ها طول می‌کشد. در واقع، بیشتر کلاژن‌ها طی هفته‌های 3 و 4 پس از تزریق تولید می‌شود. بیشتر بیماران یک دوره نوسان درد را توصیف می‌کنند که به تدریج بهتر می‌شود. برخی از بیماران در طی آنچه ما آن را “دوره ماه عسل” می‌نامیم، برای چند هفته عاری از درد هستند. درد بعد از این دوره ممکن است کمی کمتر شود و این یک بخش طبیعی از روند درمان است. این درد کاهش یافته به سادگی نشان می‌دهد که ناحیه آسیب دیده هنوز به طور کامل بهبود نیافته و ممکن است نیازبه درمان بیشتری داشته باشد.
تزریق اولیه اوزون 45 دقیقه طول می‌کشد و تزریقات بعدی 30 دقیقه زمان می‌برند و یک بار در هفته و یا ماهی یک بار تکرار می‌شوند تا حداکثر بهبودی حاصل شود. اوزون تراپی می‌تواند یک درمان واقعی برای بیشتر آسیب‌های مزمن، فرآیندهای دژنراتیو و درد باشد.
درمان با شاک ویو از خارج از بدن (ESWT)
شاک ویو تراپی یک دستگاه چند منظوره است که در پزشکی ارتوپدی و ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این یک درمان غیرتهاجمی است که شامل ایجاد یک سری از پالس‌های موج صوتی با انرژی کم می باشد که از طریق پوست شخص با یک ژل مخصوص به‌طور مستقیم به یک آسیب وارد می‌شوند تا تسکین سریع درد و بازیابی تحرک حاصل شود. نیازی به جراحی یا مسکن نیست و این موضوع آن را به یک درمان ایدئال برای تسریع در روند بهبودی و درمان علائم مختلفی که باعث درد حاد تا مزمن می‌شوند، تبدیل می‌کند.
استفاده از شاک ویو تراپی توسط بهترین دکتر رباط صلیبی برای درمان بسیاری از مشکلات و بیماری‌های اسکلتی-عضلانی، به ویژه مواردی که شامل بافت‌های همبند مانند رباط‌ها و تاندون‌ها هستند، بسیار مؤثر است. این روش درمانی به درد مزمن در مناطقی مانند شانه، کمر، پاشنه پا، زانو و آرنج که ناشی از آسیب ورزشی، استفاده بیش از حد یا فشار مکرر است، کمک می‌کند. اثرات مفید این درمان معمولاً پس از 1 تا 3 جلسه مشاهده می‌شود.
عمل‌های جراحی
در روشی به نام بازسازی رباط صلیبی، جراحی‌هایی انجام می‌شود که شامل جایگزینی رباط صلیبی آسیب دیده با رباط پیوندی جدید می‌شود. در این جراحی، به طور معمول از تاندون‌های همسترینگ (از همان پا) برای ایجاد پیوند جدید استفاده می‌شود. بافت پیوندی در زانو قرار می‌گیرد و با استفاده از پیچ‌ها و پلاک‌هایی در استخوان ران و استخوان درشت نی محکم و ثابت می‌شود. این عمل جراحی باعث تقویت زانو می‌شود. پس از عمل، برنامه‌ریزی برای توانبخشی و فیزیوتراپی حداکثر تا 9-12 ماه صورت می‌پذیرد تا شما بتوانید از بهره‌وری بیشتری از این عمل جراحی بهره‌مند شوید.
