درد سیاتیک هنگامی رخ می‌دهد که مشکلی در عصب سیاتیک شما وجود داشته باشد که طولانی‌ترین عصب در بدن ماست. در بدن ما دو عصب سیاتیک وجود دارد که از ناحیه‌ی تحتانی کمر شروع شده و تا پایین هر پا کشیده می‌شوند. درد عصب سیاتیک می‌تواند به صورت درد پایین کمر، درد در یکی از پاها و کاهی اوقات درد در کف پا ظاهر شود.
درد سیاتیک همچنین تحت عنوان رادیکولوپاتی کمر شناخته می‌شود. این رادیکولوپاتی (درد کشیده شده به نواحی دیگر بدن)، هنگامی رخ می‌دهد که یک ریشه‌ی عصبی در ستون فقرات فشرده شود علائم شایع آن شامل درد، بی‌حسی، گزگز کردن و ضعف می‌باشد. معمولاً بیماران می‌توانند این درد رادیکولوپاتی را با اقدامات غیر جراحی کنترل کنند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی درمان سیاتیک و یا رزرو نوبت در مطب دکتر امیر مویدنیا با شماره تلفن‌های 09135484106 – 03136293575 تماس حاصل فرمایید.
علت درد سیاتیک چیست؟
عوامل بسیاری وجود دارند که بر عصب سیاتیک تأثیر می‌گذارند. بسیاری از افراد مبتلا به این نوع درد به دلیل نوع شغل یا سبک زندگی‌شان از این مشکل رنج می‌برند. وقتی بدن به عادات روزمره فرد واکنش نشان می‌دهد، این درد ممکن است ایجاد شود. برخی از علل ایجاد کننده درد عصب سیاتیک عبارت‌اند از:
- فتق و دررفتگی دیسک: سیاتیک غالباً به علت آسیب، خصوصاً از دررفتگی و فتق یک دیسک ناشی می‌شود. وقتی یکی از دیسک‌های نرم و پر از مایع که کار جذب شوک و ضربه‌گیری را برای مهره‌های کمر شما انجام می‌دهند نشت کرده یا از جای خود دررفته باشد، ممکن است عصب‌های اطراف خود را تحریک کند.
- تنگی نخاع: تنگی کانال نخاعی، وضعیتی که در آن کانال نخاعی شما تنگ شده و به نخاع و اعصاب اطراف آن فشار وارد می‌کند.
- سندرم پیریفورمیس: این سندرم زمانی است که عضله پیریفورمیس به عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند، رخ می‌دهد. شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است.
- اسپوندیلولیستز (لغزش مهره): زمانی است که یک مهره در ستون فقرات شما به سمت مهره زیرین خود حرکت می‌کند. این جا به جایی می‌تواند عصب سیاتیک شما را فشرده کند.
- خار استخوان: خار استخوان یک رشد استخوانی اضافی در مهره‌های کمر شما است که می‌تواند عصب سیاتیک را فشرده کند.
- صدمه: آسیب و صدمه می‌تواند باعث ایجاد درد در عصب سیاتیک شود. به عنوان مثال، شکستگی ناشی از زمین خوردن.
- بالا رفتن سن – بدن انسان با گذشت زمان شروع به تحلیل رفتن می‌کند و این امر باعث می‌شود که اجزای ستون فقرات فشار بیشتری به عصب سیاتیک وارد کنند. این مسئله معمولاً در بزرگسالان بین 40 تا 50 سال معمول است.
- برخی مشاغلی که فرد در طول زمان انجام می‌دهد– مشاغلی که فشار زیادی به کمر وارد می‌کنند و شامل بلند کردن اجسام سنگین، نشستن برای طولانی‌مدت و حرکات چرخشی زیاد می‌باشند
- سیگار کشیدن – سیگار کشیدن می‌تواند باعث شود لایه‌های خارجی دیسک به مرور زمان تخریب شود
- به خاطر داشته باشید که گاهی اوقات این درد دلیل مشخصی ندارد.
- از آنجا که درد سیاتیک نشانه‌ای از وجود مشکل دیگری است، دلایل ذکر شده در بالا اغلب مربوط به فشار بیش از حد بر عصب سیاتیک می‌باشند.
علائم سیاتیک
عادتاً، علائم سیاتیک فقط یک طرف از بدن را درگیر می‌کند. نشانه اصلی عصب سیاتیک دردی یک طرفه است که از منطقه کمری ستون فقرات به سمت باسن، پشت ران و ساق پا گسترش می‌یابد. علائم دیگر ممکن است شامل احساس بی‌حسی، سوزش، ته‌رفتگی و ضعف در پا و کف پای متاثر باشد.
درد سیاتیک، از نظر احساس و شدت متفاوت است، از درد خفیف گرفته تا درد و سوزش شدید، یا دردی که مانند شوک الکتریکی احساس می‌شود. این درد ممکن است در اثر سرفه، عطسه یا نشستن برای مدت زمان طولانی بدتر شود. اگر درد سیاتیک بسیار شدید باشد، ممکن است راه رفتن یا ایستادن برای شما دشوار شود.
در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله به پزشک و متخصص مربوطه مراجعه کنید:
- درد شدیدی که بر توانایی عملکرد شما تأثیر می‌گذارد، بی‌حسی ناگهانی یا ضعف در پای آسیب دیده یا تغییر در عملکرد روده و مثانه.
- در موارد بسیار جدی و شدید، فشرده شدن عصبی که باعث درد سیاتیک می‌شود می‌تواند باعث آسیب دائمی به عصب شود.
برای تشخیص درد سیاتیک، پزشک سابقه بیماری و سبک زندگی شما را ارزیابی می‌کند، سؤالاتی درباره علائم و شدت آن‌ها از شما می‌پرسد و احتمالاً آزمایش‌های تصویربرداری را برای بررسی وجود علت‌هایی همچون فتق و دررفتگی دیسک کمر یا دژنراسیون دیسک برای شما توصیه می‌کند. او از شما می‌خواهد تمریناتی را که باعث تحریک درد عصب سیاتیک در شما می‌شود انجام دهید حرکات اسکات، بلند کردن یک پا بدون خم شدن زانو و راه رفتن روی پاشنه پا یا انگشتان پا.
عوامل تشدید کننده درد سیاتیک
درمان سیاتیک و رفع علائم آن
بسیاری از موارد سیاتیک با اقدامات مراقبتی در خانه برطرف می‌شود. داروهای کنترل درد (ایبوپروفن یا استامینوفن)، ورزش و حرکات کششی مخصوصی به تسکین درد و بهبود علائم کمک می‌کند. تحرک داشتن کلید بهبودی سریع و کامل از این درد است. استراحت بیش از حد و کم تحرکی علائم را طولانی کرده و مانع بهبودی به موقع بیمار می‌شود و برعکس، ورزش منظم باعث کاهش درد و کاهش التهاب می‌شود.
اگر درد و علائم شدیدتری دارید که با اقدامات و درمان‌های خانگی تسکین نیافته و بیش از چند هفته ادامه داشته است، ممکن است نیاز به مراقبت و درمان پزشکی داشته باشید. پزشک شما ممکن است درمان‌های زیر را برای شما توصیه کند:
- تجویز داروهای ضدالتهاب یا شل کننده عضله برای کنترل دردتان
- فیزیوتراپی برای بهبود قدرت عضلانی، استقامت، انعطاف پذیری و تراز بندی بدن.
- تزریق استروئید برای کاهش التهاب در اطراف عصب سیاتیک. تزریق استروئید یک راه حل کوتاه مدت و موقتی برای این درد است.
در صورتی که علائم شدیدی دارید که با درمان تسکین نمی‌یابند، یا اگر به طور مداوم با ضعف، بی‌حسی، یا اختلال عملکرد روده و مثانه روبرو هستید، جراحی ممکن است گزینه‌ی مناسبی برای شما باشد. جراحی دیسکتومی کمر، که یک روش کم تهاجمی برای برداشتن دیسک فرو رفته استفاده می‌شود، یا عمل کم تهاجم لامینکتومی کمر، که برای گشودن کانال نخاع استفاده می‌شود، می‌تواند به کاهش فشرده‌سازی در ستون فقرات و کاهش درد کمک کند. تصمیم نهایی در مورد انجام این عمل‌های جراحی با حداقل تهاجم، بین شما و پزشکتان قطعی خواهد شد تا ببینید آیا شما برای این عمل‌ها مناسب هستید یا خیر.
کاهش علائم دیسک هنگام خوابیدن
استفاده از درمان‌های حرارتی قبل از خواب می‌تواند خوابتان را راحت کند. سعی کنید یک حمام آب گرم بگیرید یا در وان آب گرم دراز بکشید (آب گرمای مطبوعی داشته باشد، داغ نباشد) و یا برای 20 دقیقه از پد گرم کننده استفاده کنید. چند حرکت کششی آرام قبل از خواب می‌تواند دردتان را نیز تسکین دهد.
اگر به خاطر این درد، برای خوابیدن مشکل دارید، ممکن است نیاز باشد که تشک خود را تعویض کنید یک تشک قدیمی و بدون نگه دارندگی کافی می‌تواند درد سیاتیک شما را تشدید کند. علائمی که نشان می‌دهند که نیاز به تعویض تشکتان دارید، شامل موارد زیر است:
- با دردی از خواب بیدار می‌شوید که بیشتر از زمانی است که به خواب رفته‌اید.
- تشک شما بیش از هشت سال عمر کرده است
- تشک شما دچار گود رفتگی یا پارگی شده است
- در شب خواب کاملی دارید، اما خسته از خواب بیدار می‌شوید
- علائم آلرژی شما در صبح بدتر است
از آنجا که درد سیاتیک غالباً از علائم فتق دیسک است، شما باید به دنبال یک تشک مناسب برای فتق دیسک باشید این به معنی آن است که تشکتان باید پشتیبانی خوبی برای کمر و داشته باشد و درد را از نقطه‌ی فشار کاهش دهد.
حالت بدن در هنگام خوابیدن
بهترین توصیه برای خواب، استفاده از تشک دارای فوم مموری (فوم حافظه دار) است، زیرا بهترین نوع تشک برای کاهش فشار است. سفتی مناسب تشک به موقعیت خواب شما بستگی دارد:
- دراز کشیدن به پشت یکی از بهترین حالت‌های خواب برای درد سیاتیک است، زیرا در این حالت، وزن بدن شما به طور مساوی توزیع شده و کمر در تماس کامل با تشک نگه داشته می‌شود. یک تشک برای خوابیدن به پشت باید سفتی متوسطی داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که این بهترین حالت سفتی برای کاهش و پیشگیری از کمردرد است.
- خوابیدن به پهلو و در وضعیت جنین می‌تواند با باز شدن فاصله بین مهره‌های ستون فقرات، درد فتق دیسک را کاهش دهد. از آنجا که درد سیاتیک در یک طرف بدن شما متمرکز است، یک راه خوب این است که برای جلوگیری از غلت زدن روی طرف حساس‌تر و دردناک، یک بالش در پشت کمرتان قرار دهید. یک تشک برای خوابیدن به پهلو باید سفتی متوسط داشته و یا نرم باشد.
- اگر بر روی شکم می‌خوابید، اکیداً توصیه می‌شود در هنگام بهبودی از درد سیاتیک، به پهلو یا به پشت بخوابید، زیرا خوابیدن بر روی شکم، حالت خوبی باری کمر نیست و از کمر پشتیبانی نمی‌کند.
لطفاً توجه داشته باشید که بالش‌هایی که استفاده می‌کنید نیز مهم هستند. اگر شما به پشت می‌خوابید، یکی از بهترین بالش‌ها برای کاهش کمردرد، قرار دادن یک بالش گوه‌ای زیر زانوهاست. با بالا بردن زانوها، فشار روی ستون فقرات کاهش می‌یابد. اگر به پهلو می‌خوابید، می‌توانید یک بالش را در بین پاهایتان قرار دهید تا تراز لگن بهتر حفظ شود.
پیشگیری از بروز مجدد علائم سیاتیک
این احتمال وجود دارد که اپیزودهای مکرر درد سیاتیک را تجربه کنید. حتی پس از برطرف شدن علائم، باید اقدامات پیشگیرانه را در خانه ادامه دهید تا خطر عود کردن این درد را کاهش دهید.
- در هنگام نشستن و ایستادن، مراقب باشید که حالت و وضعیت درست بدنتان را حفظ کنید.
- اگر در طول روز به مدت طولانی می‌نشینید، سعی کنید هر 30 دقیقه از جای خود بلند شوید و حرکت کنید. به دستشویی بروید، یک لیوان آب بنوشید یا دور دفتر کار یا خانه قدم بزنید.
- هنگام بلند کردن اجسام و یا خم شدن فرم خوب بدنتان را حفظ کنید. بارهای سنگین را با استفاده از عضلات پاها بردارید و نه کمر؛ و هرگز به یک‌باره چیز سنگینی را بلند نکنید و پیچ نخورید.
- برای تقویت عضلات هسته، تمرینات مناسب برای شکم و کمرتان را مرتباً انجام دهید. این عضلات وظیفه حمایت از ستون فقرات و تنظیم صحیح آن را دارند.
- هر روز تمرینات کششی انجام دهید. برای قدرت و حرکت بیشتر، بهتر است در یک کلاس یوگا یا تای چی عضو شوید.
- پیاده روی کوتاه مدت روزانه نوعی ورزش مناسب برای بهبود درد سیاتیک است.
برخی از افراد از ماساژ و کابروپراکتیک (درمان دستی)، طب سوزنی یا ماساژ بافت عمیق برای تسکین و آزاد سازی عصب فشرده استفاده می‌کنند.
