سیاتیک یک اختلال مزمن است که به دلایل متعددی از قبیل زائدههای استخوانی، بیرون زدگی دیسک و فشرده شدن عصب به وجود میآید. در برخی موارد نادر درد به علت دیابت و تومور در ناحیه مورد نظر ایجاد میشود. افراد مسن و افرادی که به مدت طولانی مینشینند، افرادی که دچار چاقی و اضافه وزن هستند، افراد مبتلا به دیابت یا افرادی که به واسطه شغل خود به برداشتن اجسام سنگین میپردازند یا در طول روز به صورت مداوم به سمت جلو خم میشوند بیشتر از دیگران دچار درد سیاتیک خواهند شد. طبق ارزیابیهای انجام شده حدود ۴۰ درصد از افراد در طول زندگی خود دچار درد سیاتیک میشوند. خوشبختانه میتوان به کمک روشهای غیر جراحی از قبیل درمان دستی فیزیوتراپی و استفاده از ارتوز به تسکین درد سیاتیک کمک کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان سیاتیک و دریافت نوبت در مطب دکتر امیر مویدنیا با شماره تلفنهای ۰۹۱۳۵۴۸۴۱۰۶ – ۰۳۱۳۶۲۹۳۵۷۵ تماس حاصل فرمایید.
۵ علت شایع درد سیاتیک چیست؟
درد سیاتیک معمولاً دارای یک کاتالیزور است و در اکثر موارد فاقد چنین کاتالیزوری میباشد. در برخی موارد کاتالیزور درد سیاتیک اختلالات ستون فقرات است. در بخش زیر به ۵ مورد از علل شایع درد سیاتیک اشاره میکنیم:
بیرون زدگی دیسک
یکی از علل شایع درد سیاتیک، بیرونزدگی دیسک کمر است. بیرونزدگی دیسک به وضعیتی اطلاق میشود که هستهی ژلهای داخل دیسک از لایه بیرونی سفت خود بیرون آمده و به ریشههای اعصاب فشار وارد میکند. این وضعیت بیرونزدگی دیسک زمانی رخ میدهد که دیسک به دلایل مختلف تحت فشار قرار بگیرد و پارگی کند. در این شرایط، ریشههای عصبی و همچنین عصب سیاتیک تحت فشار قرار میگیرند و فرد با درد سیاتیک مواجه میشود. در این حالت، مادهای اسیدی به نام اسید هیالورونیک از داخل دیسک بیرون آمده و فشار وارد میکند، که منجر به التهاب آنها میشود.
تنگی کانال نخاعی ناحیه لومبر
درمان ستون فقرات شما یک کانال باریک و بلند تو خالی وجود دارد که ریشه اعصاب در این ناحیه قرار گرفته اند. کانال نخاعی شبیه سیستم کابلی به نظر میرسد که در حالت طبیعی فضای کافی را در اختیار ریشه اعصاب قرار میدهد اما هنگامی که شما دچار تنگی کانال نخاعی میشوید فضای درون کانال کوچک میشود. در نتیجه این امر باعث میشود به ریشه اعصاب فشار وارد شود و شما دچار درد سیاتیک خواهید شد.
اسپوندیلولیستزیس
اسپوندیلولیستزیس نیز همانند بیرون زدگی دیسک با لغزش مهره در ستون فقرات همراه است. تفاوتی که بین اسپوندیلولیستزیس و بیرون زدگی مهره وجود دارد این است که در این اختلال مهره از جای خود لغزیده است و به اعصاب فشار وارد نموده که در نهایت شما دچار درد عصب سیاتیک میشوید. این اختلال میتواند به صورت مادرزادی یا اکتسابی ایجاد شود. گاهی اوقات انجام دادن یک حرکت ورزشی به صورت نامناسب باعث بروز این اختلال خواهد شد.
وارد شدن ضربه به کمر
درد عصب سیاتیک همیشه به علت اختلالات درون بدن به وجود نمیآید بلکه گاهی اوقات وارد شدن ضربه به کمر باعث بروز درد سیاتیک خواهد شد. تصادفات خودرویی و تصادف با موتور سیکلت، آسیب دیدگی در حین ورزش، انجام دادن حرکات ورزشی به شیوه نامناسب یا سقوط از ارتفاع از علل اصلی بروز درد سیاتیک محسوب میشوند. در چنین حالتی عصب تحت فشار قرار میگیرد و باعث بروز درد سیاتیک خواهد شد.
سندروم پیریفورمیس
عضله پیریفورمیس درون عضله چرخاننده ران قرار دارد و به ران کمک میکند به طور صحیح بچرخد. عصب سیاتیک در کنار این عضله قرار گرفته است و سندروم پیریفورمیس به وضعیتی گفته میشود که عضله دچار اسپاسم میشود و به طور مستقیم به عصب سیاتیک فشار وارد مینماید. هنگامی که عضله به عصب فشار وارد کند شما دچار درد عصب سیاتیک خواهید شد.
بارداری
درد سیاتیک در بیماران، به علت بارداری به وجود میآید. در فاز پایانی بارداری، وزن و اندازه جنین افزایش مییابد که این موضوع باعث وارد شدن فشار به عصب سیاتیک و بروز درد سیاتیک میشود. در این مرحله، مادر گاهی اوقات با درد روبرو میشود و در برخی موارد، درد کاهش مییابد، اما به طور کلی پس از زایمان باید درد بهطور کامل برطرف شود.
علائم درد سیاتیک چیست؟
برخی از علائم و نشانههای شایع درد سیاتیک به شرح زیر میباشند:
- درد در قسمت پایین کمر و ستون فقرات شروع میشود و تا ناحیه باسن و ساق پا امتداد پیدا میکند.
- درد تیر کشنده که با احساس سوزش در ناحیه آسیب دیده همراه میشود.
- بدتر شدن درد در هنگام عطسه کردن یا سرفه کردن
- بی حسی
- سوزن سوزن شدن
- ضعف عضلانی
- بروز درد که معمولاً در یک طرف از بدن احساس میشود.
در اکثر موارد درد در قسمت پایین کمر و ناحیه باسن احساس میشود و برخی از بیماران دچار درد یک یا هر دو پا نیز خواهند شد. شدت بروز درد سیاتیک در همه افراد یکسان نیست و برخی از افراد درد را به صورت یک درد مبهم احساس میکنند و برخی دیگر آن را به صورت یک درد تیر کشنده غیر قابل تحمل تجربه خواهند کرد.
چه عواملی باعث بدتر شدن درد سیاتیک میشود؟
اگر چه بد تعداد زیادی از افراد دچار علائم سیاتیک هستند و اکثر آنها نمیدانند که تغییر برخی عادات رفتاری شان میتواند به تسکین درد کمک کند. در بخش زیر به مواردی اشاره میکنیم که باعث بدتر شدن علائم سیاتیک میشوند.
پوشیدن کفش نامناسب و پاشنه بلند
اگر شما دچار درد سیاتیک هستید و نمیتوانید علت آن را پیدا کنید شاید کفش پاشنه بلندی که میپوشید باعث بروز درد شده است. کفش پاشنه بلند باعث میشود که وزن بدن به طور یکسان در ناحیه پا توزیع نشود و به قسمت جلوی پا فشار بیشتری وارد گردد و ناخواسته ران به سمت جلو هدایت شود. هنگامی که شما به مدت طولانی با کفش پاشنه بلند خود راه میروید یا میایستید لگن به سمت جلو هدایت میشود و به عضله همسترینگ فشار بیشتری وارد میگردد و دچار کشیدگی خواهد شد. از آنجایی که عصب سیاتیک که در مجاورت عضله همسترینگ قرار دارد توانایی تحمل کشش و فشار ایجاد شده را نخواهد داشت و دچار آسیب دیدگی میشود. پوشیدن کفش پاشنه بلند و به طور کلی کفش نامناسب باعث میشود که پاها در شرایط نامطلوبی قرار بگیرند به همین دلیل شما باید سعی کنید که از کفش مناسب پای خود استفاده کنید که پاشنه متوسطی دارد. انواع خاصی از کفی طبی در بازار وجود دارد که مخصوص افراد مبتلا به درد سیاتیک میباشد.
حمل کردن اشیا در جیب عقب
اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که همیشه گوشی موبایل، کیف پول و سایر وسایل حجیم و سنگین خود را در جیب عقب تان قرار میدهید ناخواسته باعث تحریک عصب سیاتیک خواهید شد. اگرچه این امر به عنوان یکی از علل سیاتیک شناخته نمیشود تعداد زیادی از افرادی که دچار درد عصب سیاتیک هستند ادعا میکنند که قرار دادن وسایل بزرگ در جیب عقب باعث بروز علائم آنها شده است. هنگامی که شما مینشینید وسایل موجود در جیب عقب تان باعث تحت فشار قرار گرفتن عضله پیریفورمیس و عصب سیاتیک که در مجاورت آن قرار دارد خواهد شد. اکنون تصور کنید که کیف پول شما بسیار بزرگ است و آن را همیشه در جیب عقب تان قرار میدهید.
پوشیدن شلوار تنگ
آیا معمولاً لباسهای تنگ مانند پیراهن، شلوار یا دامن های تنگ استفاده میکنید؟ اینکه پوشیدن لباسهای تنگ میتواند درد سیاتیک را تحریک کند، شاید کمی غیرقابل باور باشد. با این حال، درست است که پوشیدن لباسهای تنگ میتواند باعث ایجاد فشار قوی بر روی مناطق لگن، باسن، پا و گاهی قسمت پایین کمر و ستون فقرات شود. این فشار مداوم بر این نواحی باعث میشود که فشار به عصب سیاتیک و نواحی اطراف آن وارد شود و شما دچار درد و عدم راحتی شوید. البته ما از شما نمیخواهیم که سبک لباسپوشیدن خود را تغییر دهید، اما بهتر است لباسهای شما به اندازه کافی گشاد باشند تا فشار غیرمطلوب بر روی عصب سیاتیک ایجاد نشود.
نشستن به مدت طولانی
نشستن به مدت طولانی نیز باعث بدتر شدن یا تحریک درد سیاتیک خواهد شد. نشستنی که دیگر از عواملی است که فشار زیادی را به عضله باسن و قسمت پایین کمر و عصب سیاتیک وارد میکند. هنگامی که شما راه میروید فضای بهتری در اختیار عصب سیاتیک قرار میگیرد و گردش خون در این نواحی افزایش پیدا میکند. اگر شما در طول روز مدت زیادی مینشینید میتوانید از میز ایستاده استفاده نمایید یا در فواصل زمانی کوتاه و بلند شوید و کمی قدم بزنید تا از میزان فشار بر عصب سیاتیک کاسته شود. در صورتی که شما بتوانید هر یک ساعت یک بار چند دقیقه راه بروید و با انجام دادن حرکات کششی پا و کمر بپردازید علاوه بر افزایش گردش خون در نقاط مختلف بدن به آزاد شدن عصب سیاتیک نیز کمک خواهید کرد.
چاقی و نداشتن فعالیت جسمی
اگر شما دچار چاقی و اضافه وزن هستید و به اندازه کافی ورزش نمیکنید احتمال آنکه دچار درد سیاتیک شوید بسیار زیاد است. اضافه وزن به ویژه در قسمت میانی بدن فشار زیادی را به ناحیه لگن و قسمت پایین کمر وارد میکند. نداشتن فعالیت جسمانی و ورزش نکردن باعث میشود که درد سیاتیک در بلند مدت بدتر شود. در صورتی که شما از فعالیت جسمانی ندارید و هرگز به بدن خود برای قوی تر شدن و داشتن انعطاف بیشتر کمک نمیکنید زمینه بروز بیماریهای مختلف را فراهم مینمایید. ورزش کردن در طول روز و کاهش وزن اضافی و انجام دادن حرکات کششی باعث میشود که درد سیاتیک کاهش پیدا کند و احتمال بروز این درد به حداقل برسد.
روشهای غیر جراحی برای تسکین درد سیاتیک
بهبود درد سیاتیک میتواند یک مسئله چالش برانگیز باشد به ویژه هنگامی که شما پرمشغله هستید و باید به انجام امور روزمره خود بپردازید. در بخش زیر به نکاتی اشاره میکنیم که به شما برای کنترل درد و در نهایت بهبود درد سیاتیک کمک میکند.
استفاده از کمپرس سرد و گرم
پزشکان استفاده از کمپرس سرد و گرم را روی نقاط دردناک بدن از قبیل فقرات توصیه میکنند. کمپرس باید بتواند باعث کاهش التهاب شود و تا حدودی نیز به تسکین درد کمک کند. معمولا برای شل شدن عضلات و کاهش درد استفاده از کمپرس گرم توصیه میشود. باید در خصوص استفاده از کمپرس گرم کاملا احتیاط کرد زیرا احتمال بروز تورم را افزایش میدهد.
استفاده از داروهای ضد التهاب
داروهای ضد التهاب از قبیل داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب میتوانند به تسکین درد سیاتیک کمک کنند اما با برخی مزایا و معایب همراه هستند. این داروها به صورت فوری باعث تسکین درد میشوند و استفاده از آنها راحت است و شما میتوانید در طول روز از این گروه از داروها استفاده کنید. متاسفانه نمیتوانید این داروهای مسکن را به مدت طولانی استفاده کنید زیرا ممکن است باعث شعله ور شدن بیماری شوند و استفاده روزمره از آنها توصیه نمیشود. استفاده از خدمات فیزیوتراپی و کایروپراکتیک یک روش بسیار مناسب برای بهبود مشکلات ستون فقرات که باعث بروز درد عصب سیاتیک شده اند میباشد.
کایروپراکتیک
کایروپراکتیک میتواند به اصلاح ستون فقرات که باعث محدود شدن حرکات طبیعی مهره شده است و زمینه بروز التهاب عصب سیاتیک را فراهم نموده کمک کند. اصلاح مطابقت ستون فقرات میتواند به رفع گرفتگی مزمن عضله یا ضعف آن کمک کند تا مشکل بهبود پیدا کند.
فیزیوتراپی
بدون شک فیزیوتراپی موثرترین روش درمانی مراقبتی برای بهبود درد عصب سیاتیک محسوب میشود. متخصص فیزیوتراپی نحوه انجام دادن تمرینات ورزشی، کششی، تقویتی و تسکین دهنده را به شما آموزش میدهد تا به تدریج پیشرفت کنید و میزان درد شما کاهش پیدا کند. شما میتوانید در منزل انجام دادن برخی حرکات ورزشی و کششی بپردازید تا درد بهبود پیدا کند و گردش خون در ناحیه مورد نظر افزایش یابد. متخصص فیزیوتراپی تمرینات ورزشی مناسب برای تسکین درد سیاتیک را به شما آموزش خواهد داد.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی باعث شل شدن عضلات مختلف خواهد شد که باعث بروز درد و گرفتگی یک ناحیه از بدن شده اند. ماساژ درمانی علاوه بر تسکین درد عضله و عصب سیاتیک میتواند با جلوگیری از اسپاسم عضلانی و فشرده شدن عصب سیاتیک به تسکین سندروم پیریفورمیس نیز کمک کند.
طب سوزنی
طب سوزنی میتواند به تسکین درد شدید عصب سیاتیک ناشی از التهاب کمک کند. روش بدن را وادار میکند به آزاد سازی اندروفین بپردازد تا درد کاهش پیدا کند و عملکرد عصب سیاتیک افزایش یابد.
ارتوز
اگر درد عصب سیاتیک شما به علت اختلالات مرتبط با حالت بدن به وجود آمده است استفاده از ارتوز میتواند به اصلاح حالت بدن کمک کند تا به تدریج از میزان درد عصب سیاتیک کاسته شود.
