اگر کف پای شما هیچ گونه خصوصی ندارد یا قوس کف پای شما بسیار پایین است و در هنگام قرار دادن پا روی سطح زمین هیچگونه فاصلهای بین زمین و کف پای شما ایجاد نمیشود دچار صافی کف پا هستید. صافی کف پا در تعدادی از بیماران هیچ گونه مشکلی را ایجاد نمیکند حال آنکه برخی دیگر دچار درد و ناراحتی مداوم میشوند. صافی کف پا باعث میشود که فشار بسیار زیادی به عضلات و رباطها وارد شود و شما دچار درد کمر، ساق پا، ران، زانو و کف پا شوید. عوامل متعددی در به وجود آمدن صافی کف پا نقش دارند که عبارتند از ژنتیک، سن، وزن و مسائل دیگر که باعث بروز اختلالات دردناک در نقاط مختلف بدن میشود. متخصص فیزیوتراپی میتواند به کمک این تغییرات ساده در سبک زندگی فرز و همچنین آموزش تمرینات ورزشی به افزایش طول عضلات و همچنین تقویت آنها بپردازند تا به تدریج صافی کف پا افزایش اصلاح شود و عضلات این ناحیه تقویت گردند. اما افرادی که دچار صافی کف پا هستند باید بدانند که در صورت بروز صافی کف پا چه اتفاقاتی در بدن رخ میدهد.
در صورتی که درد حاصل از صافی کف پا نادیده گرفته شود با گذر زمان بدتر خواهد شد. در چنین حالتی راه رفتن و انجام دادن فعالیتهای جسمانی دیگر برای بیمار دشوار میشود تعادل بدن تغییر مییابد و بیمار دچار درد نقاط مختلف دیگر از قبیل درد عضله، مفصل و تاندون خواهد شد. بونیون، پینه پا، انگشت چکشی، تاول زدن پا و سایر مشکلات دردناک به علت صافی کف پا افزایش پیدا میکنند. ورزشکاران معمولاً دچار درد استخوان نازکنی و شکستگی آن میشوند که در چنین حالتی شرایط و کیفیت زندگی آنها تغییر پیدا میکند. در صورتی که شما دچار صافی کف پا هستید بهترین کاری که میتوانید انجام دهید مراجعه به متخصص فیزیوتراپی برای درمان صافی کف پا و پیشگیری از بدتر شدن درد میباشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی و دریافت نوبت در مطب دکتر امیر مویدنیا با شماره تلفنهای 09135484106 – 03136293575 تماس حاصل فرمایید.
چه عواملی در به وجود آمدن صافی کف پا نقش دارند؟
شایع ترین عواملی که باعث صافی کف پا میشوند به شرح زیر میباشند:
- ژنتیک یکی از فاکتورهایی است که در به وجود آمدن صافی کف پا نقش دارد و در صورتی که پدر یا مادر دچار صافی کف پا باشند فرزند آنها نیز دچار چنین مشکلی خواهد شد.
- ضعیف بودن قوس کف پا به وضعیتی گفته میشود که فرد در هنگام نشستن و قرار دادن کف پای خود میتواند قوس آن را مشاهده کند اما هنگام ایستادن کف پای او کاملاً صاف میشود.
- آسیب دیدگی، التهاب یا پارگی تاندون به ویژه در تاندون خلفی تیبیا
- اختلالاتی که بر مفاصل و بافت نرم بدن تاثیر میگذارند از قبیل آرتروز و آرتریت روماتوئید
- بیماریهای عضلانی یا سیستم عصبی از قبیل فلج مغزی، آتروفی عضلانی و اسپینا بیفیدا باعث میشود که با گذر زمان عضلات بدن سفت تر و ضعیف تر شوند.
- اختلال تارسال به وضعیتی گفته میشود که باعث میشود استخوانهای پا به صورت غیر عادی به یکدیگر بچسبند و باعث صافی و سفتی کف پا شوند.
- استخوانهای پا به صورت طبیعی در رحم مادر رشد نکرده اند.
سایر فاکتورهایی که باعث میشود احتمال بروز صافی کف پا افزایش پیدا کند به شرح زیر میباشد:
- چاقی و اضافه وزن فشار بسیار زیادی را به تاندونهای محافظ کف پا وارد میکند و باعث افتادگی قوس کف پا میشود.
- بالا بودن فشار خون باعث میشود که به علت گردش نامناسب خون عضلات کف پا درگیر شوند.
- دیابت میتواند بر اعصاب پا تاثیر بگذارد و باعث ضعیف شدن تاندون شود.
- در دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی و افزایش وزن، رباطهای محافظ کف پا شل میشوند و باعث صافی کف پا خواهند شد.
- آرتریت روماتوئید اختلالی است که بر مفاصل پا تاثیر میگذارد و باعث ضعیف شدن تاندونها میشود.
- دویدن باعث ضعیف شدن تاندون خلفی استخوان تیبیا خواهد شد.
- با بالا رفتن سن احتمال ضعیف شدن و کشیدگی تاندون افزایش پیدا میکند.
- افرادی که معمولا پای بزرگی دارند بیشتر مستعد صافی کف پا هستند.
علائم صافی کف پا چیست؟
درد کف پا شایع ترین علامت ناشی از صافی کف پا میباشد که عضلات و رباطهای متصل کننده را درگیر میکند. با گذر زمان این اختلال میتواند نواحی دیگری از بدن از قبیل قسمت پایین کمر، ران، زانو، مفصل لگن و مچ پا را درگیر کند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- در صورتی که دچار درد، ضعف و سفتی کف پا یا بی حسی آن شده اید.
- در صورتی که برای راه رفتن و حفظ تعادل مشکل دارید.
- در صورتی که دچار درد پا مچ یا ساق پا شده اید یا پای شما آسیب دیده است.
- در صورتی که صافی کف پای شما به تازگی به وجود آمده است.
- در صورتی که علائم شما علیرغم پوشیدن کفش مناسب بهبود پیدا نکرده است.
- در صورتی که یک یا هر دو پای شما درگیر شده است.
صافی کف پا چگونه تشخیص داده میشود؟
به طور معمول، قوس کف پا در سن هفت یا هشت سالگی شکل میگیرد و در برخی موارد تشخیص طبیعی بودن قوس پای کودک یا عدم طبیعی بودن آن مشکل است. پزشک پا میتواند با بررسی کف پا و ارزیابی فرد در حال راه رفتن و ایستادن، صحت قوس کف پای او را تشخیص دهد. همچنین، پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و در برخی موارد ممکن است برای تأیید تشخیص خود، درخواست عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی داشته باشد.
متخصص فیزیوتراپی چگونه به بیمار کمک میکند؟
متخصص فیزیوتراپی به ارزیابی مشکلات مرتبط با کف پای بیمار میپردازد و سپس نحوه شکل گیری کف پا و رشد آن به منظور محافظت از بدن را آموزش میدهد تا درد بیمار در نواحی مختلف بدن از قبیل زانو و مچ پا و کمر کاهش پیدا کند. متخصص فیزیوتراپی استفاده از وسایل زیر را توصیه میکند:
- استفاده از کفش مناسب و محافظ پا میتواند باعث تسکین درد شود اما بیمار باید اطمینان حاصل کند که کفش تهیه شده به خوبی از کف پای او محافظت میکند و پاشنه کوتاهی دارد و پنجه آن فضای کافی در اختیار انگشتان قرار میدهد.
- استفاده از کفی مناسب میتواند به رفع فشار از روی قوس کف پا کمک کند.
- ورزش کردن میتواند به بهبود انعطاف پذیری و تقویت قوس کف پا کمک کند.
- استفاده از بریس ارتوپدی و زانو رفع التهاب در رباط خلفی تیبیا کمک میکند و میتواند به صافی کف پا ناشی از اختلالات سیستم عصبی و ضعف عضلانی کمک نماید.
- استراحت کردن و استفاده از کمپرس یخ به کنترل درد و التهاب و بهبود علائم بیماری کمک خواهد کرد.
- اجتناب از انجام دادن فعالیتهای جسمانی سنگین که با پریدن همراه میباشد از قبیل والیبال و بسکتبال باعث بهتر شدن صافی کف پا خواهد شد.
- کاهش وزن بدن به رفع فشار از ناحیه قوس کف پا کمک میکند.
- تزریق کورتیزون به درون بافت قوس کف پا باعث کاهش تورم و التهاب و درد خواهد شد.
برای کف پای صاف چه ورزشهایی را میتوان انجام داد؟
تمرینات ورزشی خاصی وجود دارند که به تقویت عضلات کف پا کمک کرده و عوارض مربوط به صافی کف پا را بهبود میبخشند. در حالتی که کف پا روی زمین قرار میگیرد اما قوس مناسبی شکل نمیگیرد، این وضعیت را به عنوان صافی کف پا میشناسند. در زیر به چند تمرین ورزشی مخصوصی اشاره میکنم که باعث تقویت عضلات پا و صاف کردن کف پا میشوند.
کشش ساق پا
برای انجام این ورزش باید به صورت زیر عمل کنید:
- پای خود را به ارزش آن باز کنید و به آرامی بدن خود را به سمت بالا بکشید به نحوی که روی انگشتان پای خود قرار بگیرید. سعی کنید چند ثانیه در این حالت بمانید.
- اکنون به آرامی بدن خود را به سمت پایین و به نقطه شروع برگردانید و سعی کنید این تمرین را در طول روز ۳ تا ۵ بار تکرار کنید.
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که فقط تا زمانی که در این حالت بمانید که دچار هیچ گونه دردی نمیشوید. از کشش شدید پای خود به ویژه در ابتدای شروع برنامه ورزشی خودداری کنید.
کشش عضله دوقلو
برای انجام این ورزش باید به صورت زیر عمل کنید:
- روی لبه پله قرار بگیرید به نحوی که قسمت سینه پای شما روی لبه آن قرار داشته باشد.
- اکنون هر دو پاشنه خود را به سمت پایین بکشید تا بتوانید کشش خفیفی را در عضله دوقلوی خود احساس کنید عضله دوقلو به عضله ای گفته میشود که در قسمت پشت ساق پای شما قرار گرفته است.
- حدود ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید و سعی کنید دو مرتبه این تمرین را تکرار کنید.
همیشه در هنگام انجام دادن این تمرین ورزشی از دیوار یا نرده به عنوان محافظ استفاده کنیم تا تعادل شما از بین نرود.
تقویت پاشنه پا
برای انجام این ورزش باید به صورت زیر عمل کنید:
- چوب روی دیوار قرار بگیرید و دستهای خود را به عنوان محافظ روی آن قرار دهید.
- روی انگشتان پای خود قرار بگیرید و سعی کنید تعادل تان را حفظ کنید. اکنون سعی کنید به آرامی پای خود را به سمت چپ بالا بیاورید همچنان در همان حالت باقی بمانید. دقت کنید که باید انگشتان پای شما روی زمین قرار داشته باشد.
- این تمرین ورزشی را با حرکت دادن پا به سمت راست تکرار کنید.
دقت داشته باشید که این تمرین را در ابتدا ۱ یا ۲ مرتبه با هر دو پای خود تکرار کنید و به تدریج زمان و تعداد دفعات انجام این حرکت را افزایش دهید.
جمع کردن انگشتان پا
برای انجام این ورزش باید به صورت زیر عمل کنید:
- روی صندلی خود بنشینید و یک عدد حوله را زیر پای خود قرار دهید. سعی کنید کشش پای خود و انجام دادن حرکات مخصوص حوله را به سمت بالا بکشید.
- در همه مراحل انجام این تمرین ورزشی باید پاشنه شما روی زمین قرار داشته باشد.
- این تمرین را با هر دو پای خود را ۳ تا ۵ مرتبه تکرار کنید.
- پس از آنچه توانستید در انجام این تمرین ورزشی مهارت پیدا کنید بهتر است یک عدد وزنی کوچک را روی حوله قرار دهید تا به تدریج انگشتان پای شما بیشتر تقویت شوند.
توجه داشته باشید که از قرار دادن وزن سنگین روی حوله خودداری کنید و این فرایند را به تدریج انجام دهید.
آیا جراحی نیاز است
در برخی موارد، پزشک ممکن است عمل جراحی را به منظور تسکین درد کف پا توصیه کند. در صورتی که قوس کف پا از ابتدا وجود نداشته باشد، میتوان آن را ایجاد کرد. با این حال، پزشک همه بیماران را به یک نوع عمل جراحی خاص ارجاع نمیدهد، زیرا علت و محل درد در همه بیماران یکسان نیست. پزشک نوع عمل جراحی را بر اساس شدت بدشکلی پا، شدت علائم بیمار، سن و مشکلات سلامتی مشخص میکند. به طور کلی، پزشک از دو نوع عمل جراحی برای درمان صافی کف پا استفاده میکند:
- جراحی بازسازی: این نوع جراحی بیشتر استفاده میشود و پزشک به اصلاح موقعیت تاندون و متصل کردن مفاصل خواص پا میپردازد تا قوس کف پا به حالت طبیعی برگردد.
- جراحی اصلاح قوس: در این روش جراحی، پزشک از قرار دادن ایمپلنت فلزی در قسمت پشت پا استفاده میکند تا قوس کف پا را اصلاح کند.
نوع عمل جراحی مورد استفاده بستگی به شرایط هر بیمار دارد و توسط پزشک تعیین میشود.
